Czy człowiek z Całunu Turyńskiego miał pępek?
Całun Turyński należy do najbardziej gruntownie przebadanych artefaktów w ludzkiej historii. Powstało na jego temat wiele bardzo wyrafinowanych opracowań i analiz, dużo ponad poziom przeciętnego zjadacza chleba. Jest jednak jedna taka kwestia, ni to poważna ni śmieszna, która co jakiś czas się przewija w dyskusjach, szczególnie laików na temat Całunu: czy postać na nim odbita ma pępek? Oczywiście twierdzenia na ten temat można usłyszeć różne (bo tak naprawdę mało kto to sprawdzał), tak samo, jak różne dziwne twierdzenia, co obecność lub brak widocznego pępka u postaci z Całunu miałby oznaczać. Czy miałby to być argument za lub przeciw autentyczności Całunu? Czy Jezus miał pępek? Ja, prawdę mówiąc, nie wiem, co te rozważania (trącące trochę doketyzmem) miałyby sugerować. Nie widzę np. żadnego powodu, dlaczego narodzony z Dziewicy nie miałby mieć pępka.
Pępek to blizna (wielkości ok. 1-2 cm) pozostała na środku brzucha pozostała po odcięciu pępowiny. W zależności od gojenia się tej blizny i sposobu zawiązania kikuta, wielkości supła po odcięciu pępowiny, kształt pępka może być różny: wklęsły albo wypukły. Ma to znaczenie odnośnie tego, jak spodziewalibyśmy się że pępek zostałby odwzorowany na Całunie. Wizerunek na Całunie stanowi bowiem odwzorowanie powierzchni ciała, a jasność obrazu koreluje z przypuszczalną odległością ciała od płótna. Dlatego mówi się, że obraz na Całunie jest obrazem trójwymiarowym, tzn. przechowuje trójwymiarową informację o kształcie zawiniętego weń ciała.
Jak zatem mógłby wyglądać pępek odwzorowany na Całunie? Wszystko zależy od kształtu tego pępka oraz znajdującego się w środku supełka. Normalny wklęsły pępek powinien być widoczny na negatywie zdjęcia z Całunu jako ciemniejsza plama na środku brzucha, jako że odległość ciała od płótna byłaby w tym miejscu większa. Jednak jeśli supełek w pępku jest odpowiednio duży, to zamiast ciemnej plamy widzielibyśmy jedynie ciemną obwódkę. W przypadku pępka wypukłego widzielibyśmy jasną plamę, albo w ogóle nie widzielibyśmy niczego na tle brzucha. Kształt pępka może się tez zmieniać w wyniku zmian w jamie brzusznej, w efekcie gromadzenia się gazów. A w przypadku Całunu Turyńskiego mamy do czynienia z obrazem zwłok, a po śmierci w wyniku procesów rozkładu zaczynają się w organizmie gromadzić gazy. Toteż sprawa pępka na Całunie Turyńskim nie jest taka prosta, i nawet jeśli nie udałoby się go dostrzec, nie stanowi to jeszcze dowodu że Człowiek z Całunu go nie miał.
Co więc można dostrzec na Całunie? Przede wszystkim zależy to od danego zdjęcia oraz jego ustawień: jasności i kontrastu, a także powiększenia, gdyż paradoksalnie, przy większym powiększeniu nieraz trudniej dostrzec szczegóły, które się rozmywają. Różne zdjęcia pokazują różne szczegóły na Całunie, na jednych są one bardziej, na innych mniej widoczne. Na negatywowych zdjęciach Całunu można na brzuchu dostrzec jaśniejsze i ciemniejsze obszary, zależą one od dokładnego kształtu i sposobu, w jaki płótno owijało ciało. Można też, na wysokości przedramion, w miejscu, gdzie byśmy się spodziewali pępka, znaleźć ciemniejszy obszar w postaci obwódki o średnicy ok. 2 cm, z jasną plamą w środku. Szczegół ten widoczny jest na wielu zdjęciach, m.in. Enriego z 1931 r., Schwortza z 1978 r. czy Durantego z 2002 r. (patrz Rys. 1):
Rysunek 1: Po lewej: zdjęcie Barriego Schwortza z 1978 r. z zaznaczonym przypuszczalnym położeniem pępka u postaci z Całunu. Po prawej u góry, zdjęcie Enriego z 1931 r., u dołu zaznaczony przypuszczalny obraz pępka.
Można zatem się w tym rejonie dopatrywać pępka, jako wklęsłego zagłębienia z dość dużym supełkiem w środku. Przy czym jest to jedynie przypuszczalna interpretacja, a nie dowód, że to rzeczywiście pępek. Pokazuje to, że interpretacja zdjęć Całunu pod względem szczegółów anatomicznych, nie jest wcale prostą sztuką i wiele opinii jest wielce subiektywnych. Jeśli ktoś che, może się tu dopatrywać odwzorowania pępka. Lecz jeśli ktoś uważa, że to tylko złudzenie optyczne, również ma do tego prawo. Jak już mówiłem, to czy pępek powinien się odwzorować na Całunie, jest niejednoznaczne i obserwacje o niczym tu nie przesądzają -a już na pewno nie o tym, że Człowiek z Całunu pępka nie miał.
Październik 2020