Włodzimierz Bednarski

Czy Świadkowie Jehowy mylili Jezusa z szatanem?

dodane: 2014-06-06
Towarzystwu Strażnica zdarzało się mylić osoby w Biblii. Na przykład wpierw przez wiele lat daną osobę utożsamiało z diabłem, by po kilkunastu latach stwierdzić, że mowa jest o Jezusie. W naszym artykule przedstawiamy kilka takich tekstów z tym tematem związanych.

Czy Świadkowie Jehowy mylili Jezusa z szatanem?

 

         W artykule tym omawiamy kilka zagadnień, które zamieszczamy w osobnych rozdziałach:

 

         Kto jest aniołem czeluści?

         Kto jest mścicielem krwi?

         Kto jest jeźdźcem na białym koniu?

         Kto jest siewcą gorczycy?

         Co obrazuje drzewo z tekstu Dn 4?

         Kto jest archaniołem Michałem?

         Kto jest mężczyzną z Ap 12:5?

         Kto jest spadającą gwiazdą?

 

         Tematowi o „siewcy gorczycy” poświęcamy poniżej najwięcej uwagi.

 

         Towarzystwo Strażnica potrafi bardzo skrajnie zmieniać poglądy. Właściwie można powiedzieć, że ‘myliło’ czasem Chrystusa z szatanem! Wpierw przez wiele lat dany fragment z Biblii odczytywało ono jako mówiący o diable, a później stwierdzało, że mowa w nim jest o Jezusie. Cóż za niefrasobliwość i wprowadzanie ludzi w błąd. Czy tak trudno Syna Bożego odróżnić od diabła?

         Poniżej przypominamy trzy znane przypadki z nauk Świadków Jehowy, w których szatan ‘staje się’ z czasem Chrystusem.

 

Kto jest aniołem czeluści?

 

         Towarzystwo Strażnica kiedyś nauczało, że „aniołem czeluści” z tekstu Ap 9:11 jest szatan, a od roku 1930 twierdzi, iż to Jezus.

 

         Anioł czeluści to szatan

 

Anioła przepaści. »Książę, który ma władzę na powietrzu.« – Efez. 2:2.

Któremu imię po żydowsku Abaddon. – A jest on »złym« z całą pewnością. – 2 Korynt. 4:4.

A po grecku ma imię Apolijon. – To znaczy Niszczyciel. Ale po polsku imię jego jest Szatan, dyabeł” (Dokonana Tajemnica 1925 [ang. 1917, 1927] s. 188).

 

Angel of the abyss: "The prince of the power of the air." (Eph. 2:2) Abaddon: And he is "a bad one," sure enough. (2 Cor. 4:4)

Apollyon: That is, Destroyer. But in plain English his name is Satan, the devil. (The Revelation of Jesus Christ - According to the Sinaitic Text 1918 s. 100-101).

 

Anioł czeluści to Jezus

 

         „Księga Objawienia 9:1-12 także mówi o szarańczach, które Jehowa wysyła pod wodzą »króla, anioła otchłani«, czyli samego Chrystusa Jezusa. Jego imiona Abaddon (po hebrajsku) i Apollion (po grecku) znaczą »Zagłada« i »Niszczyciel«” (Strażnica Nr 9, 1992 s. 11; por. Wspaniały finał Objawienia bliski! 1993 s. 148).

 

Kto jest mścicielem krwi?

 

Towarzystwo Strażnica początkowo nauczało, że sprawiedliwość Boża jest „mścicielem krwi” z tekstu Lb 35:12. Później uczyło, że jest nim szatan, a od roku 1931 twierdzi, iż to Jezus.

 

         Sprawiedliwość Boża mścicielem krwi

 

„Od chwili, gdy uznajemy, że jesteśmy grzesznikami i nie możemy okazać się godnymi przed Boskim obliczem, pojmujemy, że mściciel, czyli sprawiedliwość, jest na naszym tropie i że jest tylko kwestią czasu, jak będziemy pokonani i zniszczeni – chyba, że ujdziemy do jakiegoś miasta ucieczki. (...) Boska sprawiedliwość jest reprezentowana w mścicielu, a Boskie miłosierdzie jest reprezentowane w mieście ucieczki (...) będziemy przedstawieni przed Ojcem jako niewinni i nienaganni, bez zmazy, zmarszczki lub jakiejkolwiek rzeczy, za które mściciel, to jest Boska sprawiedliwość miałaby nas ścigać” (ang. Strażnica 15.10 1902 s. 3902-3903 [reprint]).

 

„Wszyscy znajdujemy się pod wyrokiem śmierci; sprawiedliwość jest mścicielem; i tylko ci w Chrystusie, są pod ochroną” (ang. Strażnica 15.10 1907 s. 4079 [reprint]).

 

         Powyższy fragment z roku 1902 został powtórzony w artykule z roku 1919 (patrz ang. Strażnica 15.02 1919 s. 6394 [reprint]).

 

         Szatan mścicielem krwi

 

         „Szatan, jest tem który ma władzę śmierci, i zdaje się być pewnym, że jest mścicielem krwi. (...) Szatan, obecnie ma władzę śmierci i jest mścicielem krwi, stara się zabić nowe stworzenie” (Strażnica 15.07 1925 s. 217).

 

„W tym związku Szatan, który ma władzę śmierci z konieczności musi być mścicielem krwi” (Strażnica 01.03 1928 s. 79; patrz też I.B.S.A.Year Book 1927, tekst do rozważań na 5 marca 1927 r.; I.B.S.A. Year Book 1928, tekst do rozważań na 12 marca 1928 r.).

 

Jezus mścicielem krwi

 

         „Strażnica z roku 1925, stronica 217, paragraf 51, podaje: »Zdaje się, że szatan jest mścicielem krwi.« Jasnem jest, że przytoczenie to jest niewłaściwe i dlatego Strażnica odwołuje to” (Strażnica 01.10 1934 s. 295).

 

         „Bóg przeznaczył innego »mściciela krwi« w osobie Jezusa, który przejdzie przez całą ziemię z miotłą niszczycielską” (Strażnica 01.05 1931 s. 139).

 

         „Nie później niż w Armagedonie Jezus Chrystus, mściciel krwi, zabije złośliwych księży czyli duchownych i ich sprzymierzeńców” (Strażnica 01.10 1934 s. 296).

 

„Wyznaczony przez Jehowę Mściciel Krwi, Jezus Chrystus, wkrótce przystąpi do ataku” (Strażnica Nr 22, 1995 s. 15).

 

Kto jest jeźdźcem na białym koniu?

 

Towarzystwo Strażnica kiedyś nauczało, że „jeźdźcem na białym koniu” z tekstu Ap 6:2 jest „embryon papieża, osobowy przedstawiciel Szatana”, a od roku 1930 twierdzi, iż to Jezus.

 

Przedstawiciel szatana jeźdźcem na koniu

 

„A ten który na nim siedział. – Biskup Rzymski, embryon papieża, osobowy przedstawiciel Szatana” (Dokonana Tajemnica 1925 s. 124).

 

Jezus jeźdźcem na koniu

 

„Kto dosiada owego konia? Jeździec trzyma łuk, a więc broń zaczepną, ale dano mu też koronę. Jedyni sprawiedliwi, których ukazano w dniu Pańskim z koronami na głowach, to Jezus oraz członkowie klasy wyobrażonej przez 24 starszych (...). Nie wydaje się prawdopodobne, by przedstawiono tu, iż to któryś z owych starszych otrzymuje koronę za własne zasługi. Tym samotnym jeźdźcem może więc być tylko Jezus Chrystus. Jan widzi go w niebie w historycznej chwili, która nadeszła w roku 1914” (Wspaniały finał Objawienia bliski! 1993 s. 90).

 

Kto jest siewcą gorczycy?

 

Powszechnie znany jest fragment o siewcy z fragmentu Mt 13:31:

 

         „Inną przypowieść im przedłożył: »Królestwo niebieskie podobne jest do ziarnka gorczycy, które ktoś wziął i posiał na swej roli...«” (Mt 13:31).

 

         Świadkowie Jehowy tekst ten w swojej Biblii oddali następująco:

 

Mt 13:31 - „Podał im inny przykład, mówiąc: »Królestwo niebios podobne jest do ziarnka gorczycy, które człowiek wziął i zasiał na swoim polu...«” (Pismo Święte w Przekładzie Nowego Świata 1997).

 

         Zwróćmy uwagę na to, że w Biblii Świadków Jehowy jest w tym fragmencie nawet słowo „człowiek” (zgodnie z oryginałem). Tymczasem, jak zauważymy, Towarzystwo Strażnica aż do roku 1975 uważało, że mowa jest w tekście Mt 13:31 o diable!

 

         Cezary Podolski, w swojej książce pt. Największe oszustwa i proroctwa Świadków Jehowy napisał skrótowo na powyższy temat następująco:

 

„Siewca gorczycy (Mt 13:31-32)

 

Szatan siewcą ziarnka gorczycy. Man's Salvation (Zbawienie człowieka), [wyd. ang. 1975 r., s. 208] [akapit nr 8]

 

Jezus siewcą ziarnka gorczycy. »Strażnica« 10/1/1975, s. 600, [wyd. ang.] »Strażnica« 1976, nr 15, s. 13 [akapit nr 22 [wyd. pol.]

 

»Książka Man's Salvation (strona 208, akapit nr 8) i Strażnica z 1.10.1975 r. przedstawiają różne wytłumaczenia odnośnie tego, kto był siewcą ziarnka gorczycy (Mt 13:31-32). Które wyjaśnienie jest właściwe? (...) Tekst będzie poprawiony w przyszłych wydaniach Man's Salvation, aby harmonizował z tym punktem widzenia«. NSK 11/75, s. 4 [wyd. ang.]” (Największe oszustwa i proroctwa Świadków Jehowy C. Podolski, Gdańsk 1996, s. 101-102).

         Patrz też http://www.piotrandryszczak.pl/podolski_nauki_staja_na_glowie.html

 

         Poniżej przedstawiamy szerszy opis zmiany poglądu Towarzystwa Strażnica w kwestii siewcy gorczycy.

 

Siewcą gorczycy z tekstu Mt 13:31 jest szatan

 

         Przez cały prawie wiek Towarzystwo Strażnica nauczało, że siewcą gorczycy z tekstu Mt 13:31 jest szatan:

 

„Przytaczając tę przypowieść, trzecią z serii siedmiu, Jezus rzekł: »Królestwo niebieskie podobne jest do ziarnka gorczycy, które ktoś wziął i posiał na swej roli. Jest ono najmniejsze ze wszystkich nasion, lecz gdy wyrośnie, jest większe od innych jarzyn i staje się drzewem, tak że ptaki przylatują z powietrza i gnieżdżą się na jego gałęziach«. - Mat. 13:31, 32. W Strażnicy Syjońskiej wydanej (w jęz. ang.) z datą 15 maja 1900 roku powiedziano na temat tej przypowieści: »Trzecia parabola, czyli obrazowe porównanie dotyczące Królestwa w jego obecnym embrionalnym stadium rozwoju, miała na celu ukazanie, że kościół nominalny wieku ewangelicznego, rozwijając się z bardzo malutkich zaczątków, osiągnie z czasem znaczne rozmiary. (...) Jednakże ten wielki wzrost niekoniecznie oznacza korzyść, czyli rozwój w pożądanym kierunku. Wręcz przeciwnie, pociąga za sobą niepożądane skutki, ponieważ ptaki powietrzne przylatują i zagnieżdżają się na jego gałęziach, powodując zanieczyszczenie. We wcześniejszej przypowieści o siewcy ‛ptactwo niebieskie’ wyobrażało Szatana i jego agentów. Uważamy za uzasadnione, by tę przypowieść tłumaczyć podobnie, a więc że kościół zasadzony przez Pana Jezusa bardzo szybko urósł i się rozkrzewił, ale że na widok jego sukcesów, siły itd. przystąpił do działania Szatan i poprzez swych agentów zagnieździł się na poszczególnych gałęziach kościoła. Mieszkają tak wśród gałęzi kościoła ewangelicznego od wieków i nadal można ich tam znaleźć jako czynniki niosące pokalanie«. Podobny pogląd przedstawiono w Strażnicy (ang.) z 15 czerwca 1910 roku, na stronie 204. (...). - Zobacz również Strażnicę (ang.) z 15 czerwca 1912 roku, na stronie 198, pod tytułem »Jak ziarnko gorczycy«.

Dożyliśmy teraz roku 1976 i ponownie zadajemy sobie ważne pytanie: Co wyobraża to »drzewo« wyrosłe z ziarnka gorczycy? (Strażnica Rok XCVII [1976] Nr 15 s. 7-8).

 

         „Znamy powszechne tłumaczenie - że prawda głoszona przez Jezusa, siana przez niego jako drobne ziarno, rozrość się miała, aż się stanie drzewem, pod którem schronisko znajdą narody (...). Jednakże my nie przyjmujemy tego tłumaczenia” (Strażnica 01.03 1923 s. 76).

 

Ta wykładnia obowiązywała w Towarzystwie Strażnica jeszcze w roku 1975:

 

Today it is big enough to hold them all. In the parable, the “man” that sowed the mustard grain pictures the “wicked one,” Satan the Devil. Outstandingly in the fourth century C.E. Satan the Devil planted or specially cultivated this symbolic “mustard grain” of contaminated, adulterated, imitation Christianity (Man’s Salvation out of World Distress at Hand! 1975 s. 208).

 

         Tłumaczenie: „W tym podobieństwie, »człowiek«, który zasiał ziarnko gorczycy wyobraża »niegodziwca«, Szatana Diabła. Szczególnie w IV wieku n.e. Szatan Diabeł zasiał i specjalnie wypielęgnował to symboliczne »ziarnko gorczycy«, zanieczyszczonej, sfałszowanej imitacji chrystianizmu” (Man’s Salvation out of World Distress at Hand! [Wybawienie ludzkości z ogólnoświatowej udręki jest bliskie!] 1975 s. 208).

 

Siewcą gorczycy z tekstu Mt 13:31 jest Jezus

 

         Dopiero w październiku 1975 roku Towarzystwo Strażnica zmieniło pogląd w angielskiej Strażnicy, twierdząc, że siewcą z tekstu Mt 13:31 nie jest szatan, lecz Jezus!

         W polskiej publikacji wykładnię tą wprowadzono prawie rok później:

 

„Czy ktoś chciałby jeszcze zapytać: Jak Jezus - siewca z przypowieści - mógł wysiać symboliczne ziarnko gorczycy, a potem się doczekać, że wyrosło z niego drzewo innego rodzaju, zwyrodniała namiastka zwana chrześcijaństwem? (...) Jezus Chrystus mógł dzięki swemu proroczemu darowi przewidywania wiedzieć z góry, co wyrośnie z symbolicznego ziarnka gorczycy, które zasiał w pierwszym stuleciu” (Strażnica Rok XCVII [1976] Nr 15 s. 13; ang. Strażnica 01.10 1975 s. 600).

 

         Oczywiście ta zmiana nauki wywołała pewien niepokój u Świadków Jehowy, gdyż wydane w jednym roku dwie różne publikacje zawierały sprzeczne nauki. W jednej siewcą był jeszcze szatan, a w drugiej już Jezus!

         Rozterki Świadków Jehowy starał się rozwiać w Skrzynce pytań wewnętrzny biuletyn Towarzystwa Strażnica pt. Kingdom Ministry (Służba Królestwa), z którego cytujemy fragment po polsku (poniżej cytujemy cały tekst angielski):

 

„Książka Man's Salvation (strona 208, paragraf nr 8) i Strażnica z 1 października 1975 roku przedstawiają różne wytłumaczenia odnośnie tego, kto był siewcą ziarnka gorczycy (Mt 13:31-32). Które wyjaśnienie jest właściwe? (...) Tekst będzie poprawiony w przyszłych wydaniach Man's Salvation, aby harmonizował z tym punktem widzenia” (Kingdom Ministry Nr 11, 1975 s. 4).

 

         Question Box

The Man’s Salvation book (page 208, paragraph 8) and the October 1, 1975, Watchtower present different explanations as to who is represented by the “man” that planted the mustard grain. (Matt. 13:31, 32) Which is correct?

In the October 1, 1975, Watchtower, page 600, paragraph 22, we read: “Jesus Christ, with his prophetic foresight, could foreknow the outcome for the symbolic mustard grain that he planted in the first century.” So Jesus is to be considered as the planter referred to in this parable. An adjustment is being made in the printing of all future copies of the Man’s Salvation book to read in harmony with this viewpoint.

The reasoning followed by The Watchtower is consistent with what is found at Isaiah 5:2 and Jeremiah 2:21. There, Jehovah God’s experience with Israel was that he had planted Israel as a “choice red vine,” but Israel turned out to be a nation of “wild grapes” or, as Jeremiah says, a ‘degenerate, foreign vine.’ The parable, then, would indicate that Jesus foresaw a parallel experience between what happened to Israel and that in connection with the “kingdom of the heavens” referred to in the illustration. Hence, The Watchtower presents the corrected understanding that Jesus indeed is the planter of the mustard grain in the first century (Kingdom Ministry Nr 11, 1975 s. 4).

 

         Tekst ten nie ukazał się w polskim odpowiedniku biuletynu pt. Służba Królestwa. Powodem tego było zapewne to, że i cytowana książka pt. Man’s Salvation out of World Distress at Hand! (1975) nie została wydana w Polsce.

         Mało tego, wbrew temu co obiecywano, że „tekst będzie poprawiony w przyszłych wydaniach Man's Salvation, aby harmonizował z tym punktem widzenia”, nigdy tego nie zrealizowano!

         Do dziś na angielskiej płycie Watchtower Library 2012 (Biblioteka Strażnicy 2012) nadal zamieszczony jest tekst ze ‘starą’ nauką Świadków Jehowy.

 

Co obrazuje drzewo z tekstu Dn 4?

 

         Przykładem skrajnej zmiany interpretacji nauk Świadków Jehowy jest drzewo z tekstu Dn 4, które służy tej organizacji do wyliczenia „czasów pogan”. W pewnym okresie czasu obrazowało ono „niebieski urząd Lucyfera”, a później zmieniono to na „panowanie Boże”.

 

         Drzewo to pierwotne królestwo świata

 

         „Znamienne to drzewo, w swej chwale i piękności, reprezentowało pierwotne królestwo świata, dane pierwszym rodzicom w raju...” (Nadszedł Czas 1919 s. 99).

 

         Drzewo to urząd Lucyfera

 

„Wznoszące się nad ziemią drzewo obrazuje zwierzchnika lub dozorcę ziemskiego w abstrakcie razem z organizacją ziemi pod spodem. Dlatego przedstawia to żyjące stworzenie Jehowy. Kiedy Bóg stworzył człowieka i zwierzęta, przeznaczył Lucyfera za dozorcę stworzenia ziemskiego (Proroctwo Ezechjelowe 28:13-15). Stanowisko dozorowania człowieka było bardzo wysokie i zatem przedstawione jest przez wznoszące się ponad ziemią wielkie drzewo” (Strażnica 15.05 1934 s. 136).

 

„Przeto to wielkie drzewo dosięgające aż do nieba, które Nabuchodonozor, król babiloński widział, obrazowało niebieski urząd Lucyfera...” („Prawda was wyswobodzi 1946 s. 219).

 

         Drzewo to Królestwo Boże

 

„Wielkie drzewo w 4 rozdziale Daniela przedstawia panowanie Boże” (Będziesz mógł żyć wiecznie w raju ziemi 1990 s. 139).

 

         „Drzewo to symbolizuje więc wszechświatowe zwierzchnictwo Boga zwłaszcza w odniesieniu do ziemi którego wyrazem było przez pewien czas królestwo ustanowione przez Jehowę dla narodu izraelskiego” (Strażnica Nr 14, 2006 s. 6).

 

         Widzimy z powyższego, że rzeczywiście Towarzystwo Strażnica z wielkim trudem odróżnia Jezusa od diabła!

Czemu organizacja ta myli Syna Bożego z szatanem?

         Takich skrajnych zmian interpretacji Biblii u Świadków Jehowy jest zapewne więcej, lecz my poprzestaniemy tu na tych powyższych przykładach.

         Poniżej zamieszczamy jeszcze dwa przypadki, w których Towarzystwo Strażnica ‘mieszało’ Jezusa z innymi osobami.

 

Kto jest archaniołem Michałem?

 

         Towarzystwo Strażnica myliło Chrystusa nie tylko z szatanem, ale i z znienawidzonym papieżem.

 

         Michał z Ap 12:7 to papież

 

         „I stała się bitwa na niebie. [Ap 12:7] – Pomiędzy dwiema kościelnymi władzami, pogańskim Rzymem i papieskim Rzymem.

         Michał. – »Który jako Bóg«, papież. – (...).

         I Aniołowie jego. – Biskupi...” (Dokonana Tajemnica 1925 [ang. 1917, 1927] s. 225).

 

         Michał z Ap 12:7 to Jezus

 

„Wszystko to dowodzi, że Syn Boży był znany jako Michał, zanim przyszedł na ziemię, i że jest znany pod tym imieniem po powrocie do nieba, gdzie przebywa jako wyniesiony do chwały duchowy Syn Boży” (Prowadzenie rozmów na podstawie Pism 2001 s. 132).

 

         Na zakończenie warto wspomnieć, że kiedyś Towarzystwo Strażnica nawet Jezusa nazywało „rzeczywistym papieżem”:

 

„Bo jest Panem panów i Królem królów. - Ma całą sytuacyę w doskonałej kontroli – jest rzeczywistym papieżem. – 1 Tym. 6:15; Obj. 19:16” (Dokonana Tajemnica 1925 [ang. 1917, 1927] s. 321-322).

 

King of kings: Has the entire situation under perfect control is the real pope. (1 Tim. 6:15; Rev. 19:16) (The Revelation of Jesus Christ – According to the Sinaitic Text 1918 s. 151).

 

Kto jest mężczyzną z Ap 12:5?

 

         Towarzystwo Strażnica myliło Chrystusa nie tylko z szatanem, ale i z znienawidzonym papiestwem.

 

         Mężczyzną z Ap 12:5 jest papiestwo

 

         „12:5. I urodziła syna mężczyznę. - Papiestwo” (Dokonana Tajemnica 1925 s. 224).

 

         „Według wyjaśnienia podanego w Dokonanejtajemnicy niewiastą z 12 rozdziału Księgi Objawienia był »pierwotny Kościół« (...), a synem mężczyzną – »papiestwo«” (Świadkowie Jehowy – głosiciele Królestwa Bożego 1995 s. 79).

 

         Mężczyzną z Ap 12:5 jest Królestwo z Jezusem jako Królem

 

         „Wspomniane tu dziecię płci męskiej oznacza Królestwo Boże, nowy rząd czyli panowanie Chrystusa...” (Światło 1930 t. I, s. 234).

 

„Dzieckiem płci męskiej jest Królestwo, ustanowione w niebie w historycznym roku 1914. Jego Król, Chrystus Jezus, nosi też imię Michał...” (Strażnica Nr 24, 1988 s. 14).

 

„Symboliczne postacie wspomniane w tym rozdziale Księgi Objawienia objaśniono następująco: rodząca »niewiasta« (w. 1 i 2) to „[niebiańska] organizacja Boża”, (...), a „syn mężczyzna” (w. 5, Bg) — »nowe królestwo, czyli nowy rząd«” (Świadkowie Jehowy – głosiciele Królestwa Bożego 1995 s. 78).

 

Kto jest spadającą gwiazdą?

 

         Towarzystwo Strażnica utożsamiało kiedyś spadającą gwiazdę z tekstu Ap 9:1 z J. Wesleyem, założycielem metodyzmu, a dziś z Jezusem Chrystusem.

 

         Gwiazda spadająca z Ap 9:1 to J. Wesley

 

         „I widziałem, że gwiazda. – Jan Wesley stał się gwiazdą na anglikańskim niebie w roku 1728 (...)

Spadła z nieba na ziemię – Przez wiele lat Wesley nie miał zamiaru tworzyć sektę, a jednak nieświadomie zaczął to czynić od samego początku...” (Dokonana Tajemnica 1925 [ang. 1917, 1927] s. 183).

 

         And I saw a star: John Wesley became a star in the Anglican heavens in 1728, at which time he was ordained a priest by Bishop Potter. (The Revelation of Jesus Christ - According to the Sinaitic Text 1918 s. 97).

 

         Gwiazda spadająca z Ap 9:1 to Jezus

 

„Gwiazda symbolizuje zatem Króla wyznaczonego przez Jehowę, gdyż namaszczeni chrześcijanie uznają tylko jednego anielskiego Króla – Jezusa Chrystusa” (Wspaniały finał Objawienia bliski! 1993 s. 143).

 

         Widzimy z powyższego, że Towarzystwo Strażnica nie raz myliło Chrystusa z szatanem, ale też i z innymi osobami, które nawet nie występowały w Biblii.

Zgłoś artykuł

Uwaga, w większości przypadków my nie udzielamy odpowiedzi na niniejsze wiadomości a w niektórych przypadkach nie czytamy ich w całości

Komentarze są zablokowane