Grzegorz Żebrowski

Termin "timao" - Szacunek czy cześć w J 5,23

dodane: 2004-09-10
W Bilii Świadków Jehowy - w Przekładzie Nowego Świata fragment J 5,23 został przetłumaczony w dość kontrowersyjny sposób. Ale czy jest on uprawniony?

Jednym z bardziej wymownych fragmentów świadczących o równości majestatu Boga Ojca i Jego Syna jest fragment z Ewangelii wg św. Jana: "aby wszyscy oddawali cześć Synowi, tak jak oddają cześć Ojcu. Kto nie oddaje czci Synowi, nie oddaje czci Ojcu, który Go posłał."



Takie tłumaczenie tego wersetu jest niezgodne z nauką Świadków Jehowy, którzy uważają, że Boska cześć należy się tylko samemu Jehowie Bogu. Dlatego stwierdzili oni, że przytoczony werset powinien zostać przetłumaczony tak, aby mówił on o okazywaniu szacunku, a nie czci. Tłumacze Przekładu Nowego Świata przetłumaczyli więc go w sposób następujący:

    J 5,23 "aby wszyscy szanowali Syna, tak jak szanują Ojca. Kto nie szanuje Syna, ten nie szanuje Ojca, który go posłał."


Ale czy taka interpretacja tego wersetu jest poprawna? Cały problem sprowadza się do użytego w tym wersecie słowa 'timao' - (czasownik) i 'time' (jego wersja rzeczownikowa). Aby poznać znaczenie tego słowa, sięgnijmy do Wielkiego Słownika Grecko-Polskiego Nowego Testamentu (autor - Remigiusz Popowski, Warszawa 1997). Znajdujemy tam na jego temat:

timao, (...) określać wartość, oceniać, szacować, oddawać cześć, czcić; okazywać szacunek.

Na pierwszy rzut oka, mogło by się wydawać, że nie możemy nic zarzucić Świadkom Jehowy, gdyż taka interpretacja jest możliwa. Mało tego, na potwierdzenie swoich teorii, znajdują oni wersety, w których występuje identyczne słowo, jednoznacznie mówiące o oddawaniu szacunku.

Mt 15:4 "Bóg przecież powiedział: Czcij ojca i matkę oraz: Kto złorzeczy ojcu lub matce, niech śmierć poniesie." - szacunek dla rodziców.

1 Tm 5:3 "Miej we czci te wdowy, które są rzeczywiście wdowami." - szacunek dla wdów.

1 Ptr 2:17 "Wszystkich szanujcie, braci miłujcie, Boga się bójcie, czcijcie króla!" - szacunek dla ludzi i króla

SJ niemal w każdym miejscu wyrazy 'time' i 'timao' przetłumaczyli na "szanować" i "szacunek". Natomiast nie zrobili tego chociażby w tym wersecie:

 1 Kor 6:20: "gdyż zostaliście kupieni za określoną cenę (gr. times - Gen, Pl. Fem od time). Wychwalajcie więc Boga w ciele waszym".

Skąd ten brak konsekwencji? Przede wszystkim stąd, że to kontekst decyduje o znaczeniu tłumaczonego słowa. W języku polskim nie ma idealnego odpowiednika słowa 'time' takiego, że w każdym przypadku można zastąpić je dokładnie jednym i tym samym wyrazem. Dlatego i tym razem powinniśmy się posłużyć kontekstem. Greckie słowo 'timao' w znaczeniu 'czcić', 'szanować' ma jedno znaczenie, tylko jego rozpiętość semantyczna jest taka duża, że nie jest możliwe precyzyjne oddanie go za pomocą jednego i tego samego słowa. Jego jakość rozciąga się od "małego timao", które się należy ludziom do "wielkiego timao" - które się należy wyłącznie Bogu. Tak więc w tym przypadku w języku polskim "rozbito" ten wyraz na 'szanować' - gdy chodzi o jej mały wymiar i na 'czcić' - gdy chodzi o większy i o taki, który jest zarezerwowany wyłącznie dla Boga. Powołując się na wyżej wspomniany słownik, iż wyraz 'timao' można przetłumaczyć również na 'czcić', spytajmy się Świadków Jehowy, w jakim przypadku można to uczynić (prosząc o podanie konkretnych wersetów) i czym należałoby się kierować. To majestat (a w zasadzie różnica majestatu) stanowi kontekst dla wyrazu, nadając mu odpowiednią jakość. Inną cześć musi oddawać poddany królowi, a inną cześć musi mu oddawać inny król, który jest równy co do majestatu. To że czasownik 'timao' w kontekście człowieka do Boga kojarzy się z kultem świadczy następujący werset:

Mr 7:6-7 "Odpowiedział im: Słusznie prorok Izajasz powiedział o was, obłudnikach, jak jest napisane: Ten lud czci (od gr. 'timao') Mnie wargami, lecz sercem swym daleko jest ode Mnie. Ale czci (od gr. 'sebomai') Mnie na próżno, ucząc zasad podanych przez ludzi."

Tak więc widać, że w tym kontekście wyrazy 'timao' i 'sebomai' są synonimami, przy czym ten drugi oznacza czynność ludzi polegającą na "oddawaniu czci" - patrz Wielki Słownik Grecko-Polski Nowego Testamentu (autor - Remigiusz Popowski, Warszawa 1997) - indeks słowa - 4437, oraz inne miejsca występowania tego wyrazu w NT - Mt 15:9, Dz 18:13, 19:27

Aby lepiej ukazać tę prawdę, jak kontekst wpływa na znaczenie tłumaczonego słowa, posłużę się przykładem z życia wziętym, gdzie pan Smith dokonuje tłumaczenia z języka polskiego na język angielski (najlepiej nam znany język obcy):

Pan Smith dostał do przetłumaczenia tekst z języka polskiego na angielski. Tłumacząc go w pewnym momencie zobaczył następujące zdanie: "to miasto jest najmniejsze ze wszystkich miast". W tym przypadku słowo 'miasto' przetłumaczył na 'town', które w języku angielskim oznacza miasto które swoją wielkością jest większe od wioski, a mniejsze od większego miasta. Następnie pan Smith parę stron dalej zobaczył zdanie, które mówiło już o innym mieście i brzmiało ono następująco: "To miasto jest tak duże jak New York". Przez chwilę pomyślał i stwierdził że zna już odpowiednik słowa 'miasto' - czyli 'town' i oddał to zdanie następująco: "This town is as big as New York". W tym momencie nieświadomie sprowadził zarówno New York, jak i to opisywane miasto do rangi małego miasteczka. W tym drugim przypadku, aby uniknąć tego błędu powinien użyć słowa 'city' zamiast 'town'. Podobnie zrobili Świadkowie Jehowy tłumacząc werset J 5,23. Umniejszyli cześć, jaka się należy zarówno Bogu Ojcu, jak i Synowi.

Uwzględniając powyższe rozważania do wersetu J 5,23 należy stwierdzić, że taka sama cześć, jaka się należy Bogu Ojcu - należy się również Jezusowi. Werset ten jest klasycznym przykładem równości majestatu ze względu na użyte tutaj wyrażenie "tak jak"

J 5,23 "aby wszyscy oddawali cześć Synowi, tak jak (gr. 'kathos') oddają cześć Ojcu. Kto nie oddaje czci Synowi, nie oddaje czci Ojcu, który Go posłał."

W Piśmie Świętym mamy jeden dobitny przykład oddawania takiej samej czci zarówno Ojcu jak i synowi:

  Ap 5:13-14
13. I słyszałem, jak wszelkie stworzenie, które jest w niebie i na ziemi, i pod ziemią, i w morzu, i wszystko, co w nich jest, mówiło: Temu, który siedzi na tronie, i Barankowi, błogosławieństwo i cześć, i chwała, i moc na wieki wieków.
14. A cztery postacie mówiły: Amen. Starcy zaś upadli i oddali pokłon.
(BW)


Poniżej podaję wersety, które zawierają w sobie to słowo 'timao' bądź 'time' (we właściwej sobie formie gramatycznej), aby ukazać, jak wielka jest rozpiętość znaczeniowa tegoż słowa na przykładzie tłumaczenia BT:

Nasze członki:
1 Kor 12:23-24 a te, które uważamy za mało godne szacunku, tym większym obdarzamy poszanowaniem. Tak przeto szczególnie się troszczymy o przyzwoitość wstydliwych członków ciała,

Ludzie:
1 Ptr 2:17 "Wszystkich szanujcie, braci miłujcie, (...)
Dz 28:10 "Oni to okazali nam wielki szacunek, a gdyśmy odjeżdżali, przynieśli wszystko, co nam było potrzebne."
Rz 12:10 "W miłości braterskiej nawzajem bądźcie życzliwi. W okazywaniu czci jedni drugich wyprzedzajcie."

Wdowy:
1 Tm 5:3 "Miej we czci te wdowy, które są rzeczywiście wdowami."

Żony:
1 Ptr 3:7 "Podobnie mężowie we wspólnym pożyciu liczcie się rozumnie ze słabszym ciałem kobiecym! Darzcie żony czcią jako te, które są razem z wami dziedzicami łaski, [to jest] życia, aby nie stawiać przeszkód waszym modlitwom."

Rodzice:
Mt 15:4 "Bóg przecież powiedział: Czcij ojca i matkę (...)."

Nasi panowie:
1 Tm 6:1 "Wszyscy, którzy są pod jarzmem jako niewolnicy, niech własnych panów uznają za godnych wszelkiej czci, ażeby nie bluźniono imieniu Boga i [naszej] nauce."

Król:
1 Ptr 2:17 "(...) czcijcie króla!"

Prorocy:
J 4:44 "Jezus wprawdzie sam stwierdził, że prorok nie doznaje czci we własnej ojczyźnie."

Cześć dla wierzących i ta, która się nam objawi:
J 12:26 "A kto by chciał Mi służyć, niech idzie na Mną, a gdzie Ja jestem, tam będzie i mój sługa. A jeśli ktoś Mi służy, uczci go mój Ojciec."
Rz 2:7 "tym, którzy przez wytrwałość w dobrych uczynkach szukają chwały, czci i nieśmiertelności - życie wieczne;"
Rz 2:10 "Chwała zaś, cześć i pokój spotka każdego, kto czyni dobrze - najpierw Żyda, a potem Greka."
1 Ptr 1:7 "Przez to wartość waszej wiary okaże się o wiele cenniejsza od zniszczalnego złota, które przecież próbuje się w ogniu, na sławę, chwałę i cześć przy objawieniu Jezusa Chrystusa.
1 Ptr 2:7 "Wam zatem, którzy wierzycie, cześć! Dla tych zaś, co nie wierzą, właśnie ten kamień, który odrzucili budowniczowie, stał się głowicą węgła -"

Cześć ludzi wobec Boga:
Mt 15:8 "Ten lud czci Mnie wargami, lecz sercem swym daleko jest ode Mnie."
Mr 7:6 "Odpowiedział im: Słusznie prorok Izajasz powiedział o was, obłudnikach, jak jest napisane: Ten lud czci Mnie wargami, lecz sercem swym daleko jest ode Mnie."

Cześć Boga Ojca do Syna:
Hbr 2:7 "mało co mniejszym uczyniłeś go od aniołów, chwałą i czcią go uwieńczyłeś."
Hbr 2:9 "Widzimy natomiast Jezusa, który mało od aniołów był pomniejszony, chwałą i czcią ukoronowanego za cierpienia śmierci, iż z łaski Bożej za wszystkich zaznał śmierci."
2 Ptr 1:17 "Otrzymał bowiem od Boga Ojca cześć i chwałę, gdy taki oto głos Go doszedł od wspaniałego Majestatu: To jest mój Syn umiłowany, w którym mam upodobanie."

Cześć Syna do Boga Ojca:
J 8:49 "Jezus odpowiedział: Ja nie jestem opętany, ale czczę Ojca mego, a wy Mnie znieważacie."

Cześć Boska:
Ap 5:12-13
12. mówiących głosem donośnym: Baranek zabity jest godzien wziąć potęgę i bogactwo, i mądrość, i moc, i cześć, i chwałę, i błogosławieństwo.
13. A wszelkie stworzenie, które jest w niebie i na ziemi, i pod ziemią, i na morzu, i wszystko, co w nich przebywa, usłyszałem, jak mówiło: Zasiadającemu na tronie i Barankowi błogosławieństwo i cześć, i chwała, i moc, na wieki wieków!

1 Tm 1:17 "A Królowi wieków nieśmiertelnemu, niewidzialnemu, Bogu samemu - cześć i chwała na wieki wieków! Amen."

1 Tm 6:16 "jedyny, mający nieśmiertelność, który zamieszkuje światłość niedostępną, którego żaden z ludzi nie widział ani nie może zobaczyć: Jemu cześć i moc wiekuista! Amen."

Ap 4:9 "A ilekroć Zwierzęta oddadzą chwałę i cześć, i dziękczynienie Zasiadającemu na tronie, żyjącemu na wieki wieków,"

Ap 4:11 "Godzien jesteś, Panie i Boże nasz, odebrać chwałę i cześć, i moc, boś Ty stworzył wszystko, a dzięki Twej woli istniało i zostało stworzone."

Ap 7:12 "mówiąc: Amen. Błogosławieństwo i chwała, i mądrość, i dziękczynienie, i cześć, i moc, i potęga Bogu naszemu na wieki wieków! Amen."

Wszystkie podkreślenia dodane, a biblijne cytaty zostały wzięte z Biblii Tysiąclecia.


 

Żebrowski Grzegorz - Październik 2003

Zgłoś artykuł

Uwaga, w większości przypadków my nie udzielamy odpowiedzi na niniejsze wiadomości a w niektórych przypadkach nie czytamy ich w całości

Komentarze są zablokowane