„Abyście kierowali Kościołem Boga, który On nabył własną krwią” (Dz 20:28, BT)

„Abyście kierowali Kościołem Boga, który On nabył własną krwią” (Dz 20:28, BT)

         Fragment tytułowy, który poniżej cytujemy w całości, jest dla Świadków Jehowy bardzo kontrowersyjny.

Po prostu Towarzystwo Strażnica nie chce słyszeć o tym, że Jezus jest nazwany „Bogiem” w tym wersecie, choć tak określa Go też Tomasz Apostoł: „Pan mój i Bóg mój!” (J 20:28).

Ciekawostką jest to, że oba wspomniane teksty mają oznaczenie „20:28”, co jest naturalnie ‘zwykłym przypadkiem’.

„Uważajcie na samych siebie i na całe stado, nad którym Duch Święty ustanowił was biskupami, abyście kierowali Kościołem Boga, który On nabył własną krwią” (Dz 20:28, Biblia Tysiąclecia, wydania I-V).

         Oto rozdziały z których składa się nasz artykuł:

Inne niektóre katolickie przekłady biblijne

Niektóre protestanckie przekłady biblijne

Przekłady biblijne Świadków Jehowy

Przekład biskupa K. Romaniuka

Co kiedyś Towarzystwo Strażnica pisało o tekście Dz 20:28?

Pisarze wczesnochrześcijańscy o „krwi Boga”

Inne niektóre katolickie przekłady biblijne

         Podobnie, jak Biblia Tysiąclecia, słowa Dz 20:28 oddaje wiele przekładów katolickich (tekst z Nowego Testamentu bp. K. Romaniuka omawiamy w oddzielnym rozdziale):

         „(...) kościołem Boga, który nabył krwią swoją” (Dz 20:28, Nowy Testament w przekładzie polskim W. O. Jakuba Wujka, 1949).

         „(...) Kościołem Boga, który go nabył za cenę własnej krwi” (Dz 20:28, Nowy Testament, ks. prof. dr S. Kowalski, 1957).

         „(...) Kościołem Bożym, własną jego krwią nabytym” (Dz 20:28, Dzieje Apostolskie, tak zwany komentarz KUL, tom V, ks. E. Dąbrowski, 1961).

         „(...) Kościołem Bożym, własną jego krwią nabytym” (Dz 20:28, Nowy Testament (...) z Wulgaty, ks. E. Dąbrowski, 1963).

         „(...) Kościołem Bożym, własną jego krwią nabytym” (Dz 20:28, Nowy Testament (...) z języka greckiego, ks. E. Dąbrowski, 1965).

         „(...) wspólnocie Boga, który ją nabył na własność przez swoją śmierć” (Dz 20:28, Biblia Poznańska, wyd. 3, 1994).

         „(...) (społeczność) wywołanych Boga, którą pozyskał dla siebie przez krew swoją” (Dz 20:28, Grecko-polski Nowy Testament wydanie interlinearne z kodami gramatycznymi tłum. ks. prof. dr hab. R. Popowski SDB, dr M. Wojciechowski, 1993).

„(...) Bądźcie pasterzami Kościoła Bożego, odkupionego Jego własną krwią” (Dz 20:28, Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu [tzw. Biblia Paulistów] 2005).

         Widzimy z tego, że katolicy nie mają problemów z uzgodnieniem czy interpretacją tego tekstu.

Niektóre protestanckie przekłady biblijne

         Oto kilka fragmentów z przekładów protestanckich:

         „(...) zbór Boży, którego nabył przez własną krew” (Dz 20:28, Biblia Gdańska, 1632).

         „(...) zbór Boga, własną jego krwią nabyty” (Dz 20:28, Nowy Testament Pana Naszego Jezusa Chrystusa, tzw. Warszawski Nowy Testament, 1881, ed. 1986 r. wyd. Trynitarian Bible Society).

         „(...) zbór Pański nabyty własną jego krwią” (Dz 20:28, Biblia to jest Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu, tzw. Nowy Przekład, 1975, ed. 1983).

         „(...) Kościoła Bożego, który Pan nabył na własność za cenę swej krwi” (Dz 20:28, Nowy Testament – Współczesny Przekład, wyd. Brytyjskie i Zagraniczne Towarzystwo Biblijne, 1991).

         Dwa ostatnie przekłady stosują termin „Pan”, który dla chrześcijan jest wymienny ze słowem „Bóg”, na co wskazuje ostatni tekst.

Przekłady biblijne Świadków Jehowy

         Towarzystwo Strażnica postąpiło niezbyt uczciwie dodając pewne słowa do fragmentu Dz 20:28 („jego”, „Syna”), choć nie ma ich w oryginale greckim. Oto tekst Świadków Jehowy:

         „Zważajcie na samych siebie i na całą trzodę, pośród której duch święty ustanowił was nadzorcami, abyście paśli zbór Boga, nabyty przez niego krwią jego własnego Syna” (Dz 20:28, Pismo Święte w Przekładzie Nowego Świata 1997).

         Jak widzimy, Towarzystwo Strażnica w swym polskim fragmencie dodało dwa słowa: „jego”, „Syna”.

         Wystarczy zaglądnąć do grecko-angielskiego tekstu tej organizacji by się o tym przekonać (patrz The Kingdom Interlinear Translation of the Greek Scriptures [Pisma Greckie w międzywierszowym przekładzie Królestwa] 1985).

         W tłumaczeniu ‘słowo w słowo’ z greki na angielski nie ma w Dz 20:28 terminów his i Son (jego, Syn).

Natomiast w zamieszczonym obok tego wersetu angielskim tekście Przekładu Nowego Świata termin his (jego) znalazł się jako dodany bez nawiasu kwadratowego [], a dodane słowo Son (Syna) oddano w nawiasie jako [Son] (patrz The Kingdom Interlinear Translation of the Greek Scriptures 1985 s. 627).

         A przecież Towarzystwo Strażnica nas zapewnia w swoim polskim przekładzie następująco:

„NAWIASY KWADRATOWE: W pojedyncze nawiasy kwadratowe [ ] ujęto nieliczne słowa objaśniające tekst...” (Pismo Święte w Przekładzie Nowego Świata 1997 s. 1562; por. Chrześcijańskie Pisma Greckie w Przekładzie Nowego Świata 1994 s. 6).

         Widać z tego, że w konkretnym przypadku, dotyczącym Dz 20:28, w polskim przekładzie nie zastosowano się w tej organizacji do swojej reguły (w angielskim częściowo)!

         Ale to nie wszystko, bo w niektórych swych angielskich przekładach Biblii Towarzystwo Strażnica nawet słowo „Syna” (ang. Son) nie zamieszcza już we wspomnianym nawiasie kwadratowym.

         Oto fragmenty z kilku ich znanych przekładów:

“Pay attention to yourselves and to all the flock, among which the holy spirit has appointed YOU overseers, to shepherd the congregation of God, which he purchased with the blood of his own [Son].” (Dz 20:28, New World Translation of the Holy Scriptures – With References 1984; por. New World Translation of the Holy Scriptures 1981, 1984).

“Pay attention to yourselves and to all the flock, among which the holy spirit has appointed YOU overseers, to shepherd the congregation of God, which he purchased with the blood of his own Son.” (Dz 20:28, New World Translation of the Holy Scriptures 2006 [dodruk wersji 1984, ale już zmieniony!]).

“Pay attention to yourselves and to all the flock, among which the holy spirit has appointed you overseers, to shepherd the congregation of God, which he purchased with the blood of his own Son.” (Dz 20:28, New World Translation of the Holy Scriptures, zrewid. w roku 2013).

         Podobnie, jak w roku 1984, przekazano ten tekst już w roku 1950 i zaznaczono wtedy w przypisie, że istnieją w niektórych rękopisach greckich w miejscu słowa God (Bóg) takie oto warianty tekstowe:

God, אBVg; the Lord, ACD, Gigas (New World Translation of the Christian Greek Scriptures 1950 s. 423).

         Widzimy z powyższego, że we wcześniejszych latach (do roku 1984) Towarzystwo Strażnica umieszczało w swoich angielskich przekładach słowo „Syn” w nawiasie kwadratowym [Son] w tekście Dz 20:28. Natomiast terminu „jego” (his) nigdy nie zaopatrywano w nawias kwadratowy.

         Dlaczego od roku 1984 zaprzestano używać tego nawiasu?

         Czyżby dlatego, by ukryć swój proceder dotyczący dostawiania słów, które nadają inne znaczenie omawianemu fragmentowi?

         Pamiętajmy, że dla Świadków Jehowy Jezus nie może być „Bogiem”, więc dostawione słowa mają zmienić rozumienie tego wersetu.

Przekład biskupa K. Romaniuka

         Świadkowie Jehowy chcąc obronić swoją interpretację tekstu Dz 20:28 próbują powoływać się na przekład katolickiego biskupa K. Romaniuka.

         On w swoim przekładzie Nowego Testamentu, w nowszych edycjach, tak przekazał omawiany fragment:

         „Pamiętajcie o sobie i o całej trzodzie, nad którą Duch Święty ustanowił was biskupami, abyście kierowali Kościołem Boga, odkupionym krwią [Jego] własnego [Syna]” (Dz 20:28, Pismo Święte Nowego Testamentu, bp K. Romaniuk, 1989).

         Biskup ten nie neguje Bóstwa Chrystusa, w które wierzy jako chrześcijanin i katolik (patrz np. J 1:18 – „Jednorodzony Syn, który jest Bogiem”), a jedynie ten fragment przełożył inaczej niż inni bibliści katoliccy i protestanccy.

         Poza tym w swoim przekładzie uczciwie zastosował przy obu słowach (Jego, Syna) nawias kwadratowy, wskazujący, że tych dostawionych słów nie ma w oryginale greckim.

         Biskup ten nie neguje całkowicie tekstu, jaki ma Biblia Tysiąclecia, bo sam w swoich dwóch pierwszych wydaniach oddawał ten fragment podobnie:

„Pamiętajcie o sobie samych i o całej trzodzie, nad którą Duch Święty ustanowił was biskupami, abyście kierowali Kościołem Bożym, odkupionym Jego własną krwią” (Dz 20:28, Pismo Święte Nowego Testamentu, bp K. Romaniuk, 1976 [wyd. 1], 1978 [wyd. 2], 1980 [dodruk wyd. 2]).

         W tym tekście nie zastosowano nawiasu, co do słowa „Jego”, ale ono nie zmienia interpretacji i nie nadaje innego znaczenia temu fragmentowi, nawet gdyby tego terminu tam nie było.

         Ciekawe, że Świadkowie Jehowy w dwóch edycjach tej samej książki odwołali się i to różnie do przekładu bp. K. Romaniuka, co pokazujemy w tabeli.

         Widać z tego, że w starszej edycji książki próbowano jakby zataić inny tekst bp. K. Romaniuka. Może zmieniono to w nowszej edycji po uwagach czytelników, którzy zauważyli nierzetelność Towarzystwa Strażnica?

         Ale to nie wszystko. Bp K. Romaniuk nie jest wrogiem tekstu takiego, jaki ma Biblia Tysiąclecia, choć sam w nowszych wydaniach swego przekładu oddał interesujące nas słowa inaczej. Dlaczego nie jest przeciwnikiem innych słów w Dz 20:28?

         Dlatego, bo sam jest członkiem trzyosobowej Redakcji Naukowej tego przekładu i na dodatek jest przewodniczącym nad całym Nowym Testamentem w tej Biblii oraz tłumaczem dwóch ksiąg (patrz strony wstępne w Biblii Tysiąclecia, wydania I-V).

         Prócz tego bp K. Romaniuk jest współautorem jednego ze znanych komentarzy do Nowego Testamentu, który oparty jest na tekście Biblii Tysiąclecia (Komentarz praktyczny do Nowego Testamentu o. A. Jankowski, ks. K. Romaniuk, ks. L. Stachowiak, Poznań-Warszawa 1975, 1999).

         To też potwierdza, że nie jest on wrogiem tekstu Dz 20:28 z Biblii Tysiąclecia.

Co kiedyś Towarzystwo Strażnica pisało o tekście Dz 20:28?

         C. T. Russell (zm. 1916) tak oto oddał interesujący nas fragment w swojej książce:

         „»(...) abyście paśli Kościół Boży, który nabył krwią własnego (Umiłowanego Syna)« (Dzieje Apost. 20:28)” (Pojednanie między Bogiem i człowiekiem 1920 [ang. 1899] s. 54-55).

         Autor ten, jak widać, dostawił dwa słowa, by wyeliminować ewentualne Bóstwo Jezusa.

         Ale w innej swej książce nawet zrównał ważność dwóch określeń:

         „(...) Ecclesia; to jest Ciało, Kościół Chrystusowy, Kościół Boży. (Rzym. 16:16; Dzieje Apos. 20:28) Te dwa imiona są jednakowe, ponieważ tak nasz Pan, jak i Ojciec Niebieski, mają jednakowe w nas zainteresowanie” (Nowe Stworzenie 1925 [ang. 1904] s. 90-91).

         Tuż przed wydaniem Przekładu Nowego Świata (1950) Świadkowie Jehowy tak oto komentowali tekst Dz 20:28:

„Co więcej, religijna idea »Boskiej krwi« oparta na słowach apostoła Pawła w Dziejach Apostolskich 20:28 upada pod dobitnym przekładem pierwotnego tekstu greckiego, Diaglott i Rotherhama, jak następuje: »(...) abyście paśli kościół Boży, który nabył przez własną krew«. To była krew jego własnego Syna albo Baranka Bożego przez którą Jehowa Bóg kupił swój kościół” („Prawda was wyswobodzi” 1946 s. 231 [ang. 1943 s. 248]).

         Jak widać, tekst przytoczony Dz 20:28 nie potwierdza głównej tezy Świadków Jehowy. Nie potwierdza tego też „pierwotny tekst grecki”.

         Zgadzamy się z tym, że to „krew jego własnego Syna”, ale to On jest nazwany Bogiem w tym wersecie (bo to Jego krew), a nie Jehowa, które to imię nie występuje w tym fragmencie.

         Poza tym określenie Świadków Jehowy „swój kościół” jest bardzo zbieżne ze słowami Jezusa: „zbuduję Kościół mój” (Mt 16:18). Jezus jest właścicielem Kościoła, a jeśli tak, to „Kościół Boga” też jest Jego własnością.

         Inne teksty biblijne mówią wprost o Chrystusie, do którego należą kościoły lokalne:

         „Pozdrawiają was wszystkie Kościoły Chrystusa.” (Rz 16:16).

         „(...) dopełniam braki udręk Chrystusa dla dobra Jego Ciała, którym jest Kościół” (Kol 1:24).

Pisarze wczesnochrześcijańscy o „krwi Boga”

         Widzieliśmy powyżej, że Towarzystwo Strażnica bardzo krytycznie odniosło się do kwestii „Boskiej krwi”. Jezus według tej organizacji nie jest Bogiem. Odnosząc więc tekst Dz 20:28 do Jehowy nie może ona pogodzić tego z tym, by Bóg miał krew.

         Cały problem Świadków Jehowy wynika, jak widać, ze zmiany interpretacji tego fragmentu. Jeśli ktoś ‘dostawia’ „Jehowę” do tego fragmentu, nawet choćby domyślnie, to później musi zmieniać znaczenie pozostałych słów.

         A jak rozumieli kwestię „Bożej krwi” pisarze wczesnochrześcijańscy?

         Oczywiście pisali o krwi Boga, którym dla nich jest Jezus Chrystus, Syn Boży i Bóg, Syn Człowieczy i Człowiek.

         Widać więc, że rozumieli ten tekst tak, jak my dziś!

         Ignacy Antiocheński (†107)

         „Przyjąłem w Bogu wasze umiłowane imię, które zyskaliście przez waszą wrodzoną prawość dzięki wierze i miłości Chrystusa Jezusa, naszego Zbawcy. Naśladowcy Boga, ożywieni na nowo krwią Boga [por. Dz 20:28], dopełniliście w sposób doskonały dzieła zgodnego z waszą własną naturą” (Do Kościoła w Efezie 1:1).

         Tertulian (155-220)

         „Obym wiedział o tym, że nie należymy do siebie, lecz zostaliśmy wykupieni. A za jaką cenę? Za cenę krwi Boga. Jeśli bezcześcimy więc nasze ciało, to bezcześcimy także Boga [por. 1P 1:19]” (Do żony 2:3).

         Orygenes (185-254)

         Poniższy fragment Orygenesa choć nie odnosi się wprost do Dz 20:28, ale nieobce jest mu określenie „krew Boga” odnoszone do Jezusa:

         „Albowiem czymże innym może być ciało lub krew Boga-Słowa, jeśli nie Słowem, które karmi, lub Słowem, które rozwesela serce” (Komentarz do Ewangelii św. Mateusza 85).

         Widzimy z powyższego, że tekst Dz 20:28, jaki zawiera Biblia Tysiąclecia, posiada też wiele innych przekładów katolickich i protestanckich. Świadkowie Jehowy zaś z całą determinacją chcą nadać temu fragmentowi koniecznie inne znaczenie. Ale nawet powoływanie się na przekład bp. K. Romaniuka na niewiele się zdaje, gdyż biblista ten wierzy w Bóstwo Chrystusa i popiera w dużym stopniu Biblię Tysiąclecia, w której jest odpowiedzialnym za cały Nowy Testament.

         Także tekst Dz 20:28, jaki mają Świadkowie Jehowy w swej Biblii, nie za bardzo neguje Bóstwo Jezusa, gdyż i ten przekład zawiera frazę „Mój Pan i mój Bóg!” (J 20:28).

         Również pisarze wczesnochrześcijańscy rozumieli kwestię „krwi Boga”, Jezusa Chrystusa, identycznie, jak my dziś.

         Nie pozostaje nam nic innego, jak stwierdzić, że Towarzystwo Strażnica celowo w roku 1950 ustaliło swój tekst Biblii tak, by pasował on do jego doktryny, w tym i do negacji Bóstwa Chrystusa.

         Ciekawostką związaną z fragmentem Świadków Jehowy jest to, że poprzez zmianę interpretacji nadali mu oni nieświadomie charakter trynitarny, bo występuje w nim Bóg, Syn i Duch Święty, współdziałający ze sobą:

         „Zważajcie na samych siebie i na całą trzodę, pośród której duch święty ustanowił was nadzorcami, abyście paśli zbór Boga, nabyty przez niego krwią jego własnego Syna” (Dz 20:28, Pismo Święte w Przekładzie Nowego Świata 1997).

         My więc widzimy w tym ich fragmencie przede wszystkim współdziałanie Trójcy Świętej, z którą Świadkowie Jehowy tak bardzo walczą!