Czy siódmą trąbę apokaliptyczną według C. T. Russella usłyszano w roku 1840?
Czy siódmą trąbę apokaliptyczną według C. T. Russella usłyszano w roku 1840?
Na początku informujemy, że artykuł nasz składa się z następujących rozdziałów:
Wprowadzenie do nauki o „siódmej trąbie” apokaliptycznej
Brzmienie siódmej trąby apokaliptycznej od roku 1840
Brzmienie siódmej trąby apokaliptycznej od roku 1874
Brzmienie siódmej trąby apokaliptycznej od roku 1875
Brzmienie siódmej trąby apokaliptycznej od roku 1878
Brzmienie siódmej trąby apokaliptycznej od roku 1881
Odrzucenie dat C. T. Russella i brzmienie siódmej trąby apokaliptycznej od roku 1928
Wprowadzenie do nauki o „siódmej trąbie” apokaliptycznej
Różni dawni badacze adwentowi oraz współcześni „prorocy apokaliptyczni” nie tylko wyznaczali, ale i nadal próbują wyznaczać datę nadejścia Armagedonu. Aby nadać swoim zapowiedziom większej powagi, wszyscy oni umieszczają głos „siódmej trąby” (Ap 11:15, 10:7) w czasie własnej działalności. Ma on zwiastować nadchodzące wydarzenia, które – według ich przekonań – mają się spełnić jeszcze za ich życia, aż po zapowiadane, szczęśliwe Tysiąclecie. Zdarza się i tak, że sami przypisują sobie rolę aniołów trąbiących („I siódmy anioł zatrąbił” Ap 11:15, BT).
Przykładowo Adwentyści Dnia Siódmego od dawna nauczają, że owa siódma trąba zaczęła brzmieć w roku 1844. Oto wypowiedź z komentarza Uriaha Smitha (1832-1903), jednego z liderów Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego:
„Trąby wracają. – Seria siedmiu trąb zostaje wznowiona. Drugie ‘biada’ zakończyło się wraz z szóstą trąbą, 11 sierpnia 1840 roku, a trzecie ‘biada’ pojawia się w związku z siódmą trąbą, która zaczęła się w roku
Natomiast członkowie Towarzystwa Strażnica po śmierci swego prezesa C. T. Russella (1852-1916) utożsamili go z siódmym aniołem z tekstów Ap 11:15, 3:14 oraz 10:7:
„[Ap] 11:15. I zatrąbił (...) Anioł siódmy. – Pastor Russell. Zobacz Objawienie 3:14; 10:7” (Dokonana Tajemnica 1925 [ang. 1917, 1927] s. 215).
Russell potrafił wmawiać swoim sympatykom, że oni już trąbią w „srebrne trąby prawdy”:
„[1905] Kiedy rozpocznie się wielki jubileusz świata i czy jubileusz jest czymś innym od Tysiąclecia?
Odpowiedź. – Nie, jest to dalszy ciąg obrazu. Znajdujemy się w czasie wielkiego jubileuszu już teraz. Ktoś może powie: My jednak nie widzimy restytucji! Zauważmy więc, jak było w figurze. Czy jubileusz rozpoczął się wśród nocy i czy zaraz każdy powrócił do swej posiadłości? Nie, ludność ani nie wiedziała, że jubileusz nadszedł, lecz kapłani mieli to ogłosić ludowi przez trąbienie w pewnego rodzaju srebrne trąby. Obecnie znajdujemy się w pozafigurze tego czasu. Wy trąbicie w srebrne trąby prawdy w waszym sąsiedztwie, a ja trąbię w swoim; ogłaszamy jubileusz” (Co kaznodzieja Russell odpowiadał na zadawane jemu liczne pytania 1947 [ang. 1917] s. 197).
Obecnie Towarzystwo Strażnica przekonuje Świadków Jehowy, że to oni w latach 1922–1928 realizowali prorocze zadania siedmiu trąbiących aniołów:
„Siedmiu aniołów zabiera się do dęcia w siedem trąb. (Ziemscy słudzy Boży zaczęli ogłaszać sędziowskie wyroki na swoich zjazdach w latach 1922 do 1928)” (Strażnica Rok CIV [1983] Nr 24 s. 8).
Wielu osobom trudno pojąć, że Russell snuł swoje apokaliptyczne ‘proroctwa’, sięgając do dat sprzed własnych narodzin. Chodzi na przykład o lata 1798, 1799, 1828, 1829, 1840, 1843, 1844, 1846. Pomijamy tu okres pierwszych wieków chrześcijaństwa, czy czasów Starego Testamentu, bo te lata służyły mu tylko do obliczenia dat z XVIII i XIX wieku oraz wyznaczenia wydarzeń na lata 1914-1918.
Jego następca, prezes J. F. Rutherford (1869-1942), już w latach 1929-1933 wyrugował z doktryny Świadków Jehowy daty, które nie dotyczyły XX wieku. Jego nauka przewidywała już tylko takie lata jak 1914, 1918, 1919, 1931 oraz te, które dotyczyły kongresów z lat 1922-1928. Nawet wyznaczony przez niego rok 1925 został odrzucony, nie mówiąc o innych wcześniejszych datach Russella, to znaczy: 1872, 1873, 1874, 1875, 1878 i 1881.
Raymond Franz (1922-2010), były członek Ciała Kierowniczego Świadków Jehowy (1971-1980), opisał w swej książce ten proces zmian chronologicznych (patrz Kryzys sumienia R. Franz, 2006 s. 278).
Nie tylko te daty, które opisał R. Franz, zmienił Rutherford. Były też inne, a niektóre z nich poniżej omawiamy.
W naszym artykule skupiamy się na tym, kiedy – według Russella – po raz pierwszy „usłyszano” siódmą trąbę apokaliptyczną wspomnianą w Apokalipsie 11:15. Początkowo pastor łączył jej dźwięk z rokiem 1840. Z czasem jednak porzucił ten rok na rzecz innych chronologii, które lepiej pasowały do jego późniejszej interpretacji proroctw. Była to jedna z ostatnich dat poprzedzających urodzenie pastora, która miała dla niego znaczenie. Poniżej wskazujemy, jak on odszedł do tej daty, na rzecz innych lat.
Brzmienie siódmej trąby apokaliptycznej od roku 1840
W roku 1877 Russell wraz z adwentystą N. Barbourem (1824-1905) wydał swoją pierwszą książkę:
„Pobudzany pragnieniem zwalczania fałszywych poglądów na temat powrotu Pana, Russell napisał broszurę Cel i sposób powrotu naszego Pana, którą opublikował w roku 1877. W tym samym roku Barbour i Russell wspólnie wydali książkę Trzy światy i żniwo tego świata” (Świadkowie Jehowy – głosiciele Królestwa Bożego 1995 s. 47).
Właśnie w tym dziele Russell po raz pierwszy wyznał, że wierzy, iż siódma trąba rozbrzmiewa od roku 1840:
„Siódma trąba rozbrzmiewa od sierpnia 1840 roku, aż do zakończenia »czasu ucisku«, czyli dnia gniewu. Stąd też bez wątpienia kończy się ona wraz z czasami pogan i czterdziestoma latami podboju; i dlatego rozbrzmiewa aż do 1914 r. n.e.; na końcu którego Babilon Wielki upadnie, a »smok« zostanie związany: to znaczy, narody zostaną ujarzmione, a »książę tego świata wyrzucony«” (The Three Worlds, and the Harvest of This World 1877 s. 143 – The seventh trumpet sounds from Aug. 1840, until “the time of trouble,” or day of wrath is ended. Hence, it doubtless ends with the times of the Gentiles, and this forty years of conquest; and therefore, sounds until A. D. 1914; at the end of which, Babylon the great, will have fallen, and the “dragon” be bound: that is, the nations will be subdued, and “the prince of this world cast out.”).
[Por. jw. s. 160, gdzie pada sugestia, że siódmą trąbę można łączyć z rokiem 1843]
Pogląd ten Barbour przedstawiał w swoim czasopiśmie co najmniej od 1875 roku, jeszcze zanim poznał Russella:
„Siódma trąba zaczęła brzmieć, jak to zostało jasno udowodnione, 11 sierpnia 1840 roku. Dlatego rozbrzmiewała ona podczas tego wielkiego ruchu adwentowego i będzie trwała przez czas ucisku;bo pod nim »rozgniewały się narody, a nadszedł twój gniew i czas umarłych, aby zostali osądzeni«; itd.I mogę udowodnić, za pomocą jednego z najwyraźniejszych proroczych okresów w Biblii, »czasów pogan«, że ten »czas ucisku« ma trwać jeszcze czterdzieści lat.Dlatego ta trąba, przy której dźwięku mają miejsce te wielkie wydarzenia, zabrzmi w sumie przez siedemdziesiąt pięć lat” (ang. Zwiastun Poranka lipiec 1875 s. 21 – This seventh trump began to sound, as has been clearly proven, August 11th, 1840. It has therefore sounded through this great Advent movement, and will continue through the time of trouble; for under it, ”the nations were angry, and thy wrath is come, and the time of the dead, that they should be judged;” &c. And I can prove, by one of the clearest prophetic periods in the Bible, ”the times of the Gentiles,” that this ”time of trouble,” is to continue yet forty years. Hence, this trumpet, under the sounding of which, these great events occur, will sound, in all, seventy-five years;).
Russell przedstawił tę naukę już samodzielnie w publikacjach z lat 1880 i 1882:
ang. Strażnica listopad 1880 s. 152, 153, reprint – „Nie musimy tutaj powtarzać dowodów na to, że »siódma trąba« zaczęła rozbrzmiewać w roku 1840 po Chrystusie i będzie rozbrzmiewać aż do końca czasu ucisku i końca »czasów pogan«, czyli roku 1914 po Chrystusie”;
ang. Strażnica lipiec 1882 s. 368, reprint.
Dziwne, że ten drugi tekst opublikowano powtórnie po angielsku i po polsku w 1919 roku, gdy nauka ta była już nieaktualna (!):
„(Przedruk z Watch Tower, z lipca 1882 r.)
(...) Szósta spośród tych seryi wypadków zakończyła się według naszego wierzenia, 11 sierpnia 1840, od którego roku żyjemy w czasie brzmienia »siódmej trąby« lub »ostatniej trąby«, której głos będzie brzmieć tak długo, aż królestwa tego świata staną się w czasie wielkiego ucisk królestwem naszego Pana. Jak wykazują te proroctwa biblijne nie pocznie się to aż dopiero w R. P.
Po roku 1882 data 1840 przestała ukazywać się w publikacjach Towarzystwa Strażnica aż do wspomnianego roku 1919.
Dlaczego Russell odrzucił rok 1840 i zastąpił go innymi datami?
Najprawdopodobniej chciał, by owo „siódme trąbienie” rozbrzmiało za jego życia – zgodnie z zasadą, o której wspomnieliśmy wcześniej („w trakcie głoszenia swego poselstwa”).
W zamian wyznaczył cztery inne daty: 1874, 1875, 1878 i 1881, które pokrywały się z początkowym okresem jego działalności. Trudno jednak wskazać, która z nich pojawiła się jako pierwsza, ponieważ wszystkie funkcjonowały równolegle i niemal od początku. W pierwszej kolejności omówimy rok 1874, a następnie pozostałe lata.
Brzmienie siódmej trąby apokaliptycznej od roku 1874
W czwartym tomie Wykładów Pisma Świętego wydanym początkowo jako Dzień Pomsty (1897) nauczano, że siódma trąba (Ap 11:15) rozbrzmiewa od roku 1874:
„»Wielka trąba«, wierzymy, że jest pozafigurową »trąbą Jubileuszową«, »siódmą trąbą«, tak samo symboliczną jak i sześć poprzednich (Obj. 11:15-18), z których żadna nie sprawiła literalnego brzmienia trąby. Owa siódma trąba rozbrzmiewa symbolicznie od października 1874 roku i brzmieć będzie do końca Tysiąclecia” (Walka Armagieddonu 1919, 1925 s. 744 [ang. 1897, 1914, 1927 s. 601]).
Podobne stwierdzenia znajdujemy już w drugim tomie Wykładów Pisma Świętego pt. Nadszedł Czas z roku 1889, na stronach 196–197 (polski tom z 1919 roku, s. 215, 218). Wskazuje na to także angielska Strażnica z 15 sierpnia 1896 roku (s. 2026, reprint).
Ta nauka przetrwała co najmniej do roku 1927, gdy wydano ostatnią edycję książki Dokonana Tajemnica:
„[Ap] 11:15 (...) Rozumiemy, że wielka trąba ma być pozafiguralną »trąbą jubileuszowa« tak samo symboliczną, jak symbolicznemi są sześć poprzednich, z których żadna nie wydala jednak literalnego głosu. Symbolicznie brzmi ona od października, 1874 i będzie grzmieć aż do końca Tysiąclecia” (Dokonana Tajemnica 1925 [ang. 1917, 1927] s. 215).
Brzmienie siódmej trąby apokaliptycznej od roku 1875
Russell publikował swoje kazania nie tylko w Strażnicy, ale także w świeckich czasopismach, o czym niejednokrotnie wspomina samo Towarzystwo Strażnica. W jednym z kazań Russell wskazał rok 1875 jako moment rozpoczęcia brzmienia siódmej trąby:
„POD SIÓDMĄ TRĄBĄ
Objawiciel, wyobrażając sobie warunki, które będą panować na początku brzmienia siódmej symbolicznej trąby (która, jak rozumiemy, rozpoczęła swoje symboliczne brzmienia w 1875 roku i będzie trwała przez tysiąc lat), mówi: »I zatrąbił siódmy anioł... – i rozgniewały się narody, i nadszedł gniew Twój i czas umarłych, aby byli sądzeni, i abyś dał zapłatę sługom Twoim prorokom i świętym Twoim, i tym, którzy się boją imienia Twojego, małym i wielkim, i abyś zniszczył tych, którzy psują ziemię« (Obj. 11:15-18)” (Kazanie Russella pt. "WARS AND RUMORS OF WARS" s. 58, zamieszczone w czasopiśmie The Pittsburgh Gazette, February 22, 1904, opublikowane później w książce pt. HARVEST GLEANINGS Volume 2, Newspaper Sermons).
Podobnych tekstów o roku 1875 jest kilka – można je łatwo odnaleźć. Oto hasła do wyszukania artykułów oraz symbole publikacji:
trumpet+1875
1 OV88:1 (1909 r.)
2 OV101:3 (1910 r.)
3 OV386:2 (?)
4 NS58:4 (1904 r.)
5 NS725:4 (1909 r.)
OV, to czasopismo Overland Monthly.
NS, to różne czasopisma określone słowami Newspaper Sermons.
http://mostholyfaith.com/Beta/bible/ctrSearch.aspx
Brzmienie siódmej trąby apokaliptycznej od roku 1878
O roku 1878 i siódmej trąbie Russell napisał po raz pierwszy prawdopodobnie w roku 1902:
„(...) ta siódma trąba – ostatnia trąba Boża – jest tak samo symboliczna, jej wypełnienie się będzie zupełnie podobne do poprzednich sześciu, chociaż na większą skalę i o większym znaczeniu. Jej wypełnienie się obejmie okres całego tysiąca lat; działalność jej zaznacza się i idzie w parze z wieloma zarysami tysiącletniego panowania Chrystusa. Według naszego zrozumienia działalność jej została zapoczątkowana w roku
Zamieszanie związane z latami 1874 i 1878
W roku 1900 ukazała się angielska broszura Russella pt. What Say the Scriptures About Our Lord’s Return—His Parousia, Apokalupsis and Epiphania.
Na stronach 61-62 podano w niej, że „siódma trąba” brzmi od roku 1874.
To samo napisano w edycji z roku 1914.
Również wcześniej, w latach 1898 i 1902, tekst tej broszury opublikowano na łamach Strażnicy. Ukazał się tam pod zmienionym tytułem i również odnosił się do roku 1874:
1898 – The Parousia of Our Lord Jesus and His Subsequent Apokalupsis and Epiphania (ang. Strażnica1/15.09 1898 s. 2359).
1902 – The Parousia of Our Lord Jesus and His Subsequent Apokalupsis and Epiphania – at His Second Advent (ang. Strażnica 15.03 1902 s. 2982).
Tak samo uczyła polska broszura, która była kompilacją angielskiego oryginału i fragmentów innego dzieła Russella:
„(...) trąba symboliczna (...) rozpoczęła brzmieć w 1874 roku” (Świtanie Dnia Sądnego 1908 s. 92).
Podobnie oddała ten tekst edycja z około 1917 roku (s. 71; patrz reklama jej Strażnica luty 1917 s. 3).
W roku 1915 wydano nową broszurę, będącą bezpośrednim odpowiednikiem angielskiej wersji z 1900 roku. Broszura miała różne tytuły – inny na okładce, a inny na stronie tytułowej:
okładka: Powrót Naszego Pana czyli Świtanie Dnia Sądnego;
strona tytułowa: Powrót Naszego Pana Jego Parousia, Epifania i Apokalupsis.
W broszurze tej uczono już o roku 1878, a nie 1874:
„Według naszego wyrozumienia, trąba ostatnia jest siódmą z kolei trąbą symboliczną, która rozpoczęła brzmieć w 1878 roku” (jw. 1915, 1918 s. 55).
W 1920 roku po raz kolejny zmieniono tytuł broszury, ale wciąż pisano o roku 1878:
„Według naszego wyrozumienia, trąba ostatnia jest siódmą z kolei trąbą symboliczną, która rozpoczęła brzmieć w 1878 roku, zanim nasz Pan ujął wielką moc i zaczął tej mocy używać, t. j. gdy rozpoczął swe panowanie; brzmienie trąby ma trwać aż do końca wieku Tysiąclecia, przez całe tysiąc lat” (Co mówi Pismo Święte o powrocie naszego Pana? – Jego parousia, epifania i apokalupsis 1920 s. 57-58; 1921 s. 56).
Jeśli rok 1878 był jednym z błędów obecnych w tej broszurze w latach 1915–1918, to nie został on poprawiony w wydaniu z 1920 roku – mimo że wcześniej zapowiedziano, iż będzie to edycja poprawiona:
„Powrót Naszego Pana
Wyszedł z druku nowy nakład broszury p.t. »Co Pismo Święte mówi o Powrocie naszego Pana«? Stara broszura miała wiele paragrafów opuszczonych i źle przetłumaczonych, przez co bracia mieli nieraz wiele kłopotów. Obecnie jest to usunięte, ponieważ została akuratnie przetłumaczoną; przeto poleca się braciom nabycie takowej, a dokładne zbadanie jej przynieść powinno obfite błogosławieństwo. Stron 64. Cena 20c. Dla zborów i kolporterów zwykły rabat” (Strażnica 15.02 1920 s. 50).
Później tę broszurę zamieszczono (z datą 1923) jako dodatek do czwartego tomu Walka Armagieddonu z roku 1923. W ten sam sposób dołączono ją również do wydania tego tomu z roku 1925. Choć pierwotnie była to broszura Russella, po jego śmierci uzupełniono ją o rozdział Dowody Potwierdzające (s. 63–88). W języku angielskim wydano ją pod zmienionym tytułem The Bible on Our Lord’s Return (1921, 1922 – brak dostępu do oryginałów). Polski tytuł brzmiał: Co mówi Pismo Święte o powrocie naszego Pana? – Jego parousia, epifania i apokalupsis, a w podtytule dodano słowa: “Our Lord’s Return” in Polish. Nadal uczono wtedy o roku 1878:
„(...) trąba symboliczna (...) rozpoczęła brzmieć w 1878 roku” (Co mówi Pismo Święte o powrocie naszego Pana? – Jego parousia, epifania i apokalupsis 1923 s. 56).
Brzmienie siódmej trąby apokaliptycznej od roku 1881
Poniżej zamieszczamy słowa pastora dotyczące roku 1881 oraz jego osobliwą metodę udowadniania czegoś, czego nie da się zobaczyć — a więc również „trąby jubileuszowej”, którą według jego nauki należało utożsamiać z „siódmą trąbą” (patrz powyżej: rok 1874):
„Ktośkolwiek może zapytać: Czy w Październiku 1881 ukazał się jaki początek naprawiania wszystkich rzeczy t. j. restytucyi? Odpowiadamy na to, że coś takiego co świat mógłby zauważyć nie stało się. My dotąd jeszcze postępujemy wiarą a nie widzeniem. Wszelkie przygotowania do tego wielkiego dzieła można uznać jak krople deszczowe, które z czasem orzeźwią całą ziemię. Co się stało w roku 1881, jak i to, co się stało w roku 1874, może być rozpoznane tylko oczami wiary w świetle Słowa Bożego. Ponieważ to był czas, w którym skończyło się wysokie powołanie, zatem i pora na rozpoczęcie głoszenia o Restytucyi – czyli na trąbę Jubileuszową” (Przyjdź Królestwo Twoje 1919 s. 417-418 [ang. 1891 s. 363; 1914 s. 367]).
Nauka ta opierała się wyłącznie na jednym źródle – rozdziale poświęconym Wielkiej Piramidzie. To właśnie ona miała rzekomo „wskazywać” na trąbienie od roku 1881.
Przypominamy też, że w roku 1919 opublikowano dawny artykuł, w którym Russell uczył o roku 1840. To tylko pokazuje chaos, jaki towarzyszył kolejnym zmianom dat.
Odrzucenie dat C. T. Russella i brzmienie siódmej trąby apokaliptycznej od roku 1928
Rutherford przez wiele lat, aż do mniej więcej roku 1930, powielał daty wyznaczone przez Russella.
Jednak w roku 1930 napisał nowy komentarz do Apokalipsy pt. Światło (2 tomy), który tak został opisany przez jednego z prominentnych pracowników Towarzystwa Strażnica:
„Obecnie odbiło się na mnie głębokie przekonanie, że żadne ludzkie stworzenie nie jest autorem »Światła«. Że żaden człowiek nie mógł napisać tej książki – i też żaden jej nie napisał. (...) Bracie! – byłeś jedynie użyty za narzędzie do sporządzenia »Światła«. Jehowa jest autorem tegoż pisma, tak jako jest tam wymienione. (...) Czy pismo to pojaśnia Biblję? Tak jest ono prawdziwem pojaśnieniem” (Strażnica 01.07 1931 s. 208 [ang. 01.04 1931 s. 111]).
[To wypowiedź J. A. Bohneta, który w pewnym okresie był członkiem zarządu Towarzystwa Strażnica]
Komentarz ten sugeruje, że brzmienie „siódmej trąby” mogło rozpocząć się dopiero w roku 1928. Na stronach 217-228, w podrozdziale Siódma Trąba, nie znajdziemy jeszcze stanowczych stwierdzeń, które pojawiły się dopiero w późniejszych publikacjach. Nauka ta jest podtrzymywana przez Świadków Jehowy do dziś. Poniżej przytaczamy fragmenty z kolejnych lat, z których wynika, że pierwsza trąba zaczęła brzmieć w roku 1922, a następne rozlegały się co roku – aż do 1928.
Oto fragmenty z lat następnych, wskazujące, że pierwsza trąba zaczęła brzmieć w roku
„Siódmy anioł rozpoczął trąbić i zwiastowanie to czynione jest ku chwale Jehowy. Było to w Detroit, Mich. roku 1928, że ostatek na ziemi rozpoznał i powziął tę pieśń chwały i zwiastował ją po całej ziemi; przeto ci, co przyłączają się do pieśni chwały, muszą stanowić ostatek ludu Bożego na ziemi” (Strażnica 01.11 1931 s. 335-336).
Patrz też Światło 1930 t. 1, s. 219.
„Siódmy anioł rozpoczął trąbić i powzięte zostało obwieszczanie ku chwale Jehowy. Było to w Detroit roku 1928, że ostatek na ziemi rozpoznał i powziął tę pieśń pochwalną oraz rozpoczął wyśpiewywać ją po całej ziemi; dlatego też wszyscy przyłączeni do tej pieśni Alleluja stanowić muszą ostatek ludu Bożego na ziemi” (Strażnica 15.04 1932 s. 128).
„Było to po wylaniu z siódmej »plagi« w roku 1928, że Jehowa zapoczął rozjaśniać swoim wiernem dziatkom na ziemi, że usprawiedliwienie imienia Jehowy jest zwierzchnią ważnością. »Ale we dni głosu anioła siódmego, gdy będzie trąbił, dokona się tajemnica Boża, jako opowiedział sługom swoim prorokom.« (Objawienie 10:7” (Strażnica 15.07 1935 s. 213 [ang. 15.05 1935 s. 149]).
Patrz też Strażnica 01.02 1938 s. 39.
„Siedmiu aniołów zabiera się do dęcia w siedem trąb. (Ziemscy słudzy Boży zaczęli ogłaszać sędziowskie wyroki na swoich zjazdach w latach 1922 do 1928)” (Strażnica Rok CIV [1983] Nr 24 s. 8).
„Przed Bogiem staje siedmiu aniołów. Otrzymują siedem trąb i za ich pomocą rozgłaszają obwieszczenia, które lud Jehowy powtarza na całej ziemi od roku
„Głos trąby siódmego anioła rozległ się echem w kluczowych punktach zgromadzenia Badaczy Pisma Świętego zorganizowanego w Detroit w stanie Michigan od 30 lipca do 6 sierpnia 1928 roku” (Wspaniały finał Objawienia bliski! 1993 s. 172).
Po roku 1993 (w angielskiej wersji książki: po 1988 roku) nie komentowano już tekstu z Ap 11:15 – z wyjątkiem nowszego wydania angielskiego z 2006 roku. Również wtedy nie wprowadzono żadnych zmian w omawianym temacie (patrz Nasza Służba Królestwa Nr 9, 2006 s. 3-6 – art. Zmiany w książce „Wspaniały finał Objawienia bliski!”).
Widzimy, z jak wieloma latami łączono brzmienie „apokaliptycznej siódmej trąby”: 1840, 1874, 1875, 1878, 1881. Ostatnia z tych dat – i zarazem obecnie obowiązująca – to rok 1928. Trudno jednak przypuszczać, że przetrwa próbę czasu. Bo co dziś przeciętnemu Świadkowi Jehowy mówi rok 1928? Czy potrafiłby wskazać jakiekolwiek wydarzenie z tamtego okresu, które można powiązać z „siódmą trąbą”? Wątpimy w to.
Wspomniany Raymond Franz tak pisał o wiedzy członków Ciała Kierowniczego w zakresie interpretacji Apokalipsy:
„Według publikacji Strażnicy, wizje te praktycznie się wypełniły. W jaki sposób? Przede wszystkim w siedmiu uchwałach podjętych na siedmiu zjazdach zwolenników Strażnicy w latach 1922-1928. Jednak dziś ogromna większość Świadków Jehowy, a tym bardziej nikt na świecie, nie wie o żadnym z tych oświadczeń organizacyjnych i wydarzeń z lat dwudziestych XX wieku. Szczerze wątpię, by którykolwiek z członków Ciała Kierowniczego Świadków Jehowy próbował choćby w zarysie wyjaśnić interpretację wylania czasz i plag oraz ich rzekomego wypełnienia. Gdyby zapytano ich o wypełnienie, mogliby odpowiedzieć tylko w ten sposób, że przeczytaliby to bezpośrednio z publikacji Strażnicy, w której podano taką interpretację. Podobne zastosowanie mają proroctwa z Księgi Daniela” (W poszukiwaniu chrześcijańskiej wolności tłum. A. Mazurkiewicz, 2022, brak numeracji stron, PDF s. 563-564 [wyd. internetowe]).
Na zakończenie składam podziękowanie J. Romanowskiemu i K. Kozakowi za pomoc w tworzeniu tego tekstu.