Czy termin „Trójca” jest nieodzowny w prywatnej modlitwie, wyznawaniu wiary i w liturgii chrześcijan?
Czy termin „Trójca” jest nieodzowny w prywatnej modlitwie, wyznawaniu wiary i w liturgii chrześcijan?
Słowo „Trójca” jest chyba najbardziej znienawidzonym terminem dla Świadkom Jehowy i kojarzy się im ono z samym diabłem. Nic w tym dziwnego, bo tak uczy ich Towarzystwo Strażnica i to od najdawniejszych lat. Oto kilka przykładowych tekstów, w których Trójca Święta zawsze związana jest z szatanem:
„Jest to prosta prawda, w przeciwieństwie do dogmatu o Trójcy, który okazuje się kłamstwem. Twórcą jego musi więc być stworzenie duchowe, nazwane »Diabłem i Szatanem, który wprowadza w błąd całą zamieszkaną ziemię«” (Strażnica Nr 17, 1988 s. 20).
„Czym więc jest dogmat o Trójcy? Jest to w gruncie rzeczy nauka pogańska, której nadano pozory chrześcijańskiej. Została rozkrzewiona przez Szatana po to, żeby zwieść ludzi i żeby Bóg stał się dla nich kimś niezrozumiałym i tajemniczym” (Strażnica Nr 15, 1992 s. 23).
„Szatan już od stuleci zaślepia serca i umysły ludzi, szerząc fałszywe, zwodnicze nauki. Propaguje doktrynę o Trójcy, nieśmiertelności duszy i piekle” (Nasza Służba Królestwa Nr 7, 2008 s. 1).
„Ale Szatan zasiał pomiędzy nich chwasty, czyli fałszywych uczniów. I rzeczywiście, w ciągu stuleci po śmierci Jezusa pojawiło się ich wielu. Fałszywi uczniowie propagowali odstępcze nauki, takie jak dogmat o Trójcy, według którego istnieje jeden Bóg w trzech osobach” (Prawdziwa wiara – klucz do szczęśliwego życia 2010 s. 24).
Towarzystwo Strażnica tak się zawzięło na „Trójcę”, że nawet napisało, iż szatan już po roku 70, a więc w czasach apostolskich, wprowadził „trójjedyne bóstwo”:
„W szczególności po drugim zburzeniu Jeruzalem, to znaczy po roku 70 n.e.Szatan przy pomocy fałszywych apostołów wypaczył nauki chrześcijańskie, przepajając je babilońskim mistycyzmem i świecką filozofią grecką. Tak więc w miejsce »jednego Jehowy«, o którym mówi Biblia, wprowadzono ‛trójjedyne bóstwo’, tak zwaną Trójcę” (Strażnica Nr 8, 1989 s. 5).
To ciekawe stwierdzenie tej organizacji o I wieku nie idzie jednak w parze z innymi wypowiedziami, w których pisze się „późniejszych wiekach”:
„Rozszerzone wyznanie wiary z roku 381 (...) ukazuje, że chrześcijaństwo było już bliskie sformułowania dogmatu trynitarnego w pełnym brzmieniu. Jednakże nawet ów sobór nie nadał tej nauce ostatecznego kształtu. (...) Nawet po Soborze w Konstantynopolu minęły stulecia, zanim nauka o Trójcy przyjęła się w całym chrześcijaństwie” (Strażnica Nr 15, 1992 s. 21).
„Dopiero w późniejszych wiekach nauka o Trójcy została sformułowana w konkretnych wyznaniach wiary” (Czy wierzyć w Trójcę? 1989 s. 8).
Oto przykładowe teksty, które wskazują, jak Towarzystwo Strażnica starało się zohydzić wiarę chrześcijan w Trójcę Świętą:
„Przeważająca większość Kościołów chrześcijaństwa naucza, że istnieje jeden Bóg, ale w trzech osobach, że jest to więc jak gdyby »trójgłowy« Bóg” (Strażnica Rok XCIII [1972] Nr 1 s. 16);
„Przywódcy Babilonu Wielkiego przedstawili Boga jako trójgłowe, trynitariańskie straszydło, jako maniaka zadającego wieczne męki. A także zwiedli ludzi do oddawania czci innym fałszywym bogom” (Strażnica Nr 21, 1966 s. 9);
„Na zapytanie, w jaki sposób takie połączenie trzech w jedno jest możliwe, duchowieństwo zwykle odpowiada swym zwolennikom: »To jest tajemnica.« Niektórzy próbują zilustrować to przy pomocy (…) obrazu z trzema głowami na jednym karku. (…) sprawia pewne trudności miłować i wielbić skomplikowanego, dziwnie wyglądającego Boga o trzech głowach” („Niech Bóg będzie prawdziwy” 1950 [ang. 1946] s. 83).
„Na zapytanie, w jaki sposób może istnieć takie połączenie trzech osób w jednej osobie, duchowieństwo zmuszone jest odpowiedzieć swym parafianom: »To tajemnica«. Niektórzy próbują zilustrować to przy pomocy (…) obrazów z trzema głowami na jednym karku. (…) trudno jest miłować i wielbić skomplikowanego, dziwacznie wyglądającego, trójgłowego Boga” („Niech Bóg będzie prawdziwy” 1957 [ang. 1952] rozdz. IX, akapit 6).
Patrz też ang. Przebudźcie się! 22.04 1961 s. 15; ang. Przebudźcie się! 08.12 1963 s. 7-8; ang. Strażnica 15.02 1972 s. 104.
Inna publikacja przedstawia na ilustracji trzy głowy Ojca, Syna i Marii z jednym wspólnym tułowiem, z podpisem: „Kult trójcy” (Przyczyna śmierci 1932 s. 11).
W tekście naszym nie będziemy zbijać antytrynitarnych argumentów Towarzystwa Strażnica, gdyż uczyniliśmy to już w innych artykułach. Oto one:
Czy Świadkowie Jehowy wierzą w Trójcę?
Czy Świadkowie Jehowy są politeistami?
Trójca Święta w Biblii Świadków Jehowy??? (cz. 1 i 2);
Trójca Święta według Rdz 1:26 a nauka Towarzystwa Strażnica;
Czy szatańska triada z Ap 16:13 potwierdza istnienie Trójcy Świętej?;
Trójca Święta w I wieku według Towarzystwa Strażnica?;
Badacze, dolary i trójca;
Chrystus wyższy od Boga Ojca?;
Jehowa jako elektrownia i Dyspozytor oraz inne Jego określenia według Towarzystwa Strażnica;
Prócz tego Trójcy Świętej poświęciliśmy uwagę w kilkunastu artykułach dotyczących pisarzy wczesnochrześcijańskich (np. Teofil Antiocheński, Tertulian, Klemens Aleksandryjski, Ireneusz z Lyonu, Hipolit, Orygenes, Nowacjan, Cyprian z Kartaginy) oraz w tekstach o pierwszych soborach i synodach:
Sobór Nicejski i antytrynitarze;
Sobór Konstantynopolitański i antytrynitarze;
Synody pierwszych wieków o Trójcy Świętej;
Trójca Święta, Atanazy i antytrynitarze;
Trójca Święta, Hilary z Poitiers i arianie (www.piotrandryszczak.pl).
W tym tekście wskazujemy określenia trynitarne występujące w terminologii Towarzystwa Strażnica oraz opisujemy, czym jest sam termin „Trójca” w chrześcijaństwie.
Oto rozdziały, które zamieszczamy poniżej:
Triady i zwroty trynitarne w Towarzystwie Strażnica
Jak często chrześcijanie używają terminu „Trójca” na co dzień?
Triady i zwroty trynitarne w Towarzystwie Strażnica
Czy Świadkowie Jehowy używają zwrotów trynitarnych, w których występują trzy elementy stanowiące jedno?
Oczywiście, choć sami o tym nie wiedzą, lub udają, że nie zdają sobie z tego sprawy.
Poniżej zamieszczamy kilka triad i zwrotów trynitarnych, które przywołuje Towarzystwo Strażnica.
Podstawowe teksty trynitarne o Bogu z Biblii Świadków Jehowy
W poniższym tekście z Biblii Świadków Jehowy występuje jedno „imię”, a wymienione są trzy osoby Boże (dla nich dwie osoby i bezosobowa siła):
„Idźcie więc i czyńcie uczniów z ludzi ze wszystkich narodów, chrzcząc ich w imię Ojca i Syna, i ducha świętego” (Mt 28:19, Pismo Święte w Przekładzie Nowego Świata 1997).
Nawet jeśli dla Świadków Jehowy to nie jest „Trójca”, to z naszego punktu widzenia jest to jakaś triada składająca się z dwóch osób i siły, które z sobą współdziałają i tworzą pewną jedność. Oto jak kiedyś napisali oni o tym:
„Dlatego istnieje ścisły stosunek między Jehową Bogiem, Jezusem Chrystusem a duchem Bożym, lecz trójcy oni nie stanowią” (Złoty Wiek 15.04 1930 s. 127).
Również inny tekst z Biblii Świadków Jehowy ukazuje jedność działania Ojca, Syna i Ducha Świętego:
„Niezasłużona życzliwość Pana Jezusa Chrystusa i miłość Boga oraz wspólnota w duchu świętym niech będą z wami wszystkimi” (2Kor 13:14, Pismo Święte w Przekładzie Nowego Świata 1997).
Szerzej tę kwestię opisaliśmy w artykule pt. Trójca Święta w Biblii Świadków Jehowy??? (cz. 1 i 2).
Tekst o jedności Ducha, wody i krwi z Biblii Świadków Jehowy
Świadkowie Jehowy nie bardzo zdają się wiedzieć, że ich Biblia zawiera stwierdzenie przypominające określenie związane z trynitaryzmem.
Przykładowo w tekście 1J 5:7-8 w Biblii Świadków Jehowy padają słowa:
„Bo jest trzech świadków: duch i woda, i krew, a ci trzej są zgodni” (1J 5:7-8, Pismo Święte w Przekładzie Nowego Świata 1997).;
[dosł. „i trzej w jedno są” wg Grecko-polski Nowy Testament wydanie interlinearne tłum. ks. prof. dr hab. R. Popowski SDB, dr M. Wojciechowski, Warszawa 1993;
patrz podobnie w przypisie do 1J 5:8 w ang. Biblii Towarzystwa Strażnica: Lit., “the three [witness bearers] are into the one (thing).” (New World Translation of the Holy Scriptures – With References 1984; por. identyczny przypis w The Kingdom Interlinear Translation of the Greek Scriptures 1985)].
‘Trynitarna’ organizacja Świadków Jehowy
Świadkowie Jehowy nie wiedzą, że w ich organizacji funkcjonuje określenie „trzy w jednym”, gdy piszą o swoich trzech głównych zarejestrowanych korporacjach Towarzystwa Strażnica. Zauważamy to w ich tekstach angielskim i polskim:
These three corporations are really one, and they are all directed by the same officers and have possession and control of the property of the Society (ang. Strażnica 01.01 1934 s. 11).
„Te trzy korporacje są rzeczywiście jednym i wszystkie kierowane są przez tych samych urzędników, oraz posiadają własności Towarzystwa i je dozorują” (Strażnica 01.02 1934 s. 43).
Większość publikacji Świadków Jehowy, wydawanych przed rokiem 2003, zawiera na stronach redakcyjnych wymienione właśnie trzy korporacje Towarzystwa Strażnica, a więc pewną triadę, która, jak sami piszą, jest „jednym”. Na przykład książka pt. Prowadzenie rozmów na podstawie Pism, wydanie z roku 2001 (s. 4), wymienia trzy korporacje, które razem ją wydały:
Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania.
Watchtower Bible and Tract Society of New York, INC.
International Bible Students Association Brooklyn, New York, U.S.A.
Identyczne sformułowania znajdziemy w wydanych w roku 2002 książkach o tytułach: Zbliż się do Jehowy, Oddawaj cześć jedynemu prawdziwemu Bogu, Rocznik Świadków Jehowy 2002 oraz w dziesiątkach opublikowanych wcześniej broszurach i książkach (np. Świadkowie Jehowy – kim są? W co wierzą? 2001; Świadkowie Jehowy – głosiciele Królestwa Bożego 1995).
Mało tego, okazuje się że i Pismo Święte w Przekładzie Nowego Świata z roku 1997 wydały razem te trzy korporacje.
Triada – Jehowa, Jezus i organizacja
Kolejną triadę, ściśle współpracującą niczym ‘trójca’, przedstawia Towarzystwo Strażnica w osobach Jehowy, Jezusa i organizacji:
„Jezus nawiązał do takiego posiłku z Jehową, przedstawionym jako Większy Abraham, gdy przepowiedział, że liczni wierzący pochodzenia pogańskiego (...) przyjdą ze wszystkich stron świata i »zasiądą do stołu z Abrahamem [Jehową] i z Izaakiem [Jezusem Chrystusem], i z Jakubem [zrodzonym z ducha zborem chrześcijańskim] w Królestwie Niebios« (Mat. 8:5-12, NP)” (Strażnica Rok C [1979] Nr 12 s. 14).
„Pozostań też lojalny. Zachowaj lojalność nie tylko wobec Jehowy i Jezusa Chrystusa, lecz także wobec ziemskiej organizacji Bożej, która nas duchowo karmi i pielęgnuje” (Strażnica Rok CVII [1986] Nr 9 s. 28).
„Pomagają zrozumieć, jakim uczuciem darzy Jehowę, Jezusa i organizację (...) W ten sposób wszczepiamy w ich serca gorącą miłość do Jehowy, Jezusa i organizacji” (Nasza Służba Królestwa Nr 7, 1984 s. 4).
Rząd niebiański tworzący triadę
Według Towarzystwa Strażnica jeden „Teokratyczny Rząd” niebiański tworzy triadę:
„Widzą, że Abraham zobrazował Jehowę Boga, Większego Abrahama; że Izaak przedstawiał Chrystusa Jezusa, umiłowanego Syna Bożego; że Jakub był wzorem całego kościoła, Głowy i ciała; i że ci stanowią Teokratyczny Rząd. Widząc to przez wiarę, tacy spieszą do Teokracji i tym sposobem siadają »za stołem z Abrahamem, z Izaakiem i z Jakubem« w tworzeniu Teokracji Bożej” (Strażnica 15.02 1940 s. 59 [ang. 15.12 1939 s. 379]).
„Patrząc z tego punktu widzenia, Abraham, Izaak i Jakub w obrazowej mowie Jezusa przedstawiają rząd teokratyczny, w którym Jehowa jest wielkim Teokratą, Jezus Chrystus przez Niego namaszczonym Królem, sprawującym władzę w Jego imieniu, a zwycięski zbór 144 000 wiernych chrześcijan to zgromadzenie tych, którzy razem z Chrystusem będą dziedzicami Królestwa.” (Strażnica Nr 10, 1967 s. 11).
Trzy raje zawarte w jednym raju
Inną triadę (ale nieosobową) przedstawiają Świadkowie Jehowy posługując się terminem „raj”. Choć Apostoł Paweł mówił o jednym raju, to oni twierdzą, że miał on na myśli trzy raje, czyli trzy w jednym:
„Swoją nadprzyrodzoną wizję Paweł opisał w Liście 2 do Koryntian 12:1-4 (odczytaj). To, co w niej zobaczył, nazwał objawieniem. Wizja ta odnosiła się do przyszłości, a nie do czegoś, co istniało w jego czasach. Czym był »raj«, który apostoł ujrzał, »porwany do trzeciego nieba«? Ma on wymiar literalny, duchowy oraz niebiański, przy czym wszystkie te aspekty urzeczywistnią się w przyszłości. Skąd taki wniosek? Otóż »raj« może dotyczyć literalnego, ziemskiego raju, który ma nadejść (Łuk. 23:43). Może też oznaczać raj duchowy, którego w pełni zaznamy w nowym świecie. Poza tym może się odnosić do »raju Bożego«, czyli wspaniałych warunków w dziedzinie niebiańskiej, w której przebywa Jehowa (Obj 2:7)” (Strażnica 15.07 2015 s. 8).
Inne triady w nauce Świadków Jehowy
W publikacjach Świadków Jehowy możemy znaleźć wiele triad, które oni sami przedstawiają. Poniżej wymieniamy te najistotniejsze.
Jehowa, Jezus i Maria:
„Po jakimś czasie Maria umarła, a jej ciało powróciło do prochu. Podobnie jak inni namaszczeni duchem pierwsi naśladowcy jej ukochanego syna była pogrążona w śnie śmierci aż do ustalonego przez Boga czasu, w którym została wskrzeszona do nieśmiertelnego życia w niebie jako stworzenie duchowe (1 Koryntian 15:44, 50; 2 Tymoteusza 4:8). Jakże szczęśliwa musi być ta »obdarzona łaską«, przebywając teraz z Jehową Bogiem i Jezusem Chrystusem!” (Strażnica Nr 22, 1994 s. 31).
Ciało Kierownicze, niewolnik i czeladź:
„Ciało Kierownicze ważne decyzje podejmuje kolektywnie. (...) Podobnie na zmianę przewodniczą sześciu komitetom Ciała Kierowniczego. Żaden z tych braci nie uważa siebie za przywódcę, ale za ‛członka czeladzi’, który otrzymuje pokarm od wiernego niewolnika i jest mu podporządkowany” (Strażnica luty 2017 s. 26).
Jehowa, Logos i Lucyfer:
„Imiona trzech potężnych istot, w niem wykazane znakomitemi, są: Ojciec Jehowa, Logos i Lucyfer, Jego synowie. Syn Lucyfer zorganizował i prowadził bezbożny bunt, którego Jehowa nie powstrzymuje, aż nadchodzi nato słuszny czas, a wtedy On wchodzi w drogę i poskramia ów bunt i buntowników. Przez swego lojalnego Syna, Logosa, Bóg w zupełności wyzwala ludzkość...” (Wyzwolenie 1929, Przedmowa s. 5 [w tekście ang.: The name of the three great beings herein made conspicuous are: Jehovah the Father, and the Logos and Lucifer his sons]).
Trójca za pieniądze:
„Lecz powiem, że ja nie znalazłem żadnego tekstu Pisma Świętego od księgi Rodzaju do Objawienia, któryby wzmiankował o Trójcy, a jeżeli ktokolwiek znalazł taki tekst, miałby on wielką wartość dla mnie, więc chciałbym wiedzieć gdzie się znajduje. Za taki tekst zaraz dałbym dziesięć dolarów. (...) Ja w zupełności wierzę w taką Trójcę, jaką przedstawia Biblia. Biblia mówi o Ojcu i ja w to wierzę, Biblia mówi o Synu, ja i w to wierzę, Biblia mówi o duchu św. i ja również w to wierzę. Ja wierzę we wszystko co, mówi Biblia. A jeżeli ktokolwiek znajdzie tekst, który mówi o Trójcy ja będę i w to wierzył”. (Co kaznodzieja Russell odpowiadał na zadawane jemu liczne pytania 1947 [ang. 1917] s. 627-628).
„Kto da dowód, że jest jeden Bóg w trzech osobach czyli trójca, dostanie sto dolarów” (Traktat: Nagroda za Obronę Wiary Rzymsko-Katolickiej $1500.00 [ok. 1922 r.] s. 2).
„Gdzie pisze w Piśmie Św. że Bóg Ojciec, Syn Boży i Duch Św. są sobie równi i są jedną osobą? za udowodnienie tego również dam 100 fr.” (Strażnica 15.05 1924 s. 160).
„Kpiny się skończyły, gdy wybuchła I wojna światowa. Arthur regularnie głosił klientom przychodzącym do jego sklepu, a za szybą wystawiał literaturę biblijną. Umieścił tam również ogłoszenie, że zapłaci 100 funtów osobie, która udowodni istnienie Trójcy. On sam stanowczo odrzucał ten niebiblijny dogmat. Wyzwaniu temu nikt nigdy nie sprostał” (Strażnica 01.06 2015 s. 12).
Widzimy z tego, że Towarzystwo Strażnica często przedstawia różne osoby czy zjawiska w formie triad, a nawet ‘trójc’ tworzących jedno.
Jak często chrześcijanie używają terminu „Trójca” na co dzień?
Na płytce Watchtower Library 2016 (Biblioteka Strażnicy 2016), wydanej przez Towarzystwo Strażnica, termin „Trójca” występuje setki razy! Świadkowie Jehowy zaś o niej nie uczą!
Przykładowo słowo Trójc* występuje aż 938 razy w samych tylko Strażnicach z lat 1970-2016.
W polskich książkach Świadków Jehowy wydawanych w latach 1973-2014 termin ten wymieniany jest 220 razy.
Natomiast na angielskiej płytce termin Trinit* występuje w samych tylko Strażnicach w latach 1950-2016 aż 1817 razy!
Czy nie jest to dziwne, że organizacja, która o Trójcy nie uczy, ciągle posługuje się tym ‘niebiblijnym’ terminem?
Czy tyle aż razy Towarzystwo Strażnica trudni się zwalczaniem Boga w trzech osobach?
Tyle razy wmawia swoim wyznawcom, że „Trójca” równa się szatan?
Podstawowa i osobista modlitwa chrześcijan bez terminu „Trójca”
Jak często chrześcijanie używają słowo „Trójca” na co dzień?
Które modlitwy codziennego użytku wymieniają i akcentują ten termin?
Otóż słowo „Trójca”, tak znienawidzone przez Świadków Jehowy, nie występuje w podstawowych modlitwach odmawianych przez chrześcijan.
Owszem kreśląc znak krzyża na swym ciele mówią oni „W imię Ojca i Syna i Ducha Świętego”, ale terminu „Trójca” nie wypowiadają przy tej okazji.
Mówiąc krótką modlitwę „Chwała Ojcu i Synowi i Duchowi Świętemu, jak była na początku, teraz i zawsze na wieki wieków” też nie wymieniają słowa „Trójca”.
Do innych podstawowych modlitw katolików należą Ojcze nasz, Wierzę w Boga, Zdrowaś Maryjo, Pod Twoja obronę, ale w nich też nie pada ani razu termin „Trójca”.
Owszem są też modlitwy, które zawierają to określenie trzech osób Bożych razem, ale są to mniej powszechne formy wysławiania Boga.
Czym więc jest to słowo dla chrześcijan?
To po prostu termin, jak byśmy to powiedzieli ‘techniczny’, to znaczy „teologiczny”, który pokazuje w skrócie, w Kogo oni wierzą i odróżnia on ich od inaczej wierzących w Boga (np. od antytrynitarzy, Żydów, muzułmanów). Trójca Święta to „jeden Bóg w trzech osobach”, a nie na przykład Jehowa, archanioł Michał i siła Boga (zwana „duchem świętym”), jak uczą Świadkowie Jehowy.
Wymieniając Ojca, Syna i Ducha Świętego chrześcijanie wierzą w to, że między tymi Bożymi osobami jest tak wielka jedność, iż Ewangelia mówi nawet o jednym „imieniu” tych trzech osób:
„Idźcie więc i nauczajcie wszystkie narody, udzielając im chrztu w imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego” (Mt 28:19, Biblia Tysiąclecia).
Msza święta i nabożeństwa chrześcijan bez terminu „Trójca”
W artykule pt. Msza święta pogańskim obrządkiem??? (cz. 2) przedstawiliśmy całą treść mówioną przykładowej Mszy świętej:
http://www.piotrandryszczak.pl/polemika1/msza-swieta-poganskim-obrzadkiem-cz.2.html
Podczas niej nie pada ani razu termin „Trójca”, choć występują takie oto słowa nawiązujące do tekstów biblijnych:
W imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego. (...) Miłość Boga Ojca, łaska naszego Pana Jezusa Chrystusa i dar jedności w Duchu Świętym niech będą z wami wszystkimi (lub np. Łaska i pokój od Tego, który jest i który był, i który przychodzi, niech będą z wami wszystkimi [lub 3 inne formy]);
[Komentarz] Tekst „W imię Ojca…” jak w Mt 28:19. (...) Tekst „Miłość Boga...” prawie identyczny jak w 2Kor 13:13. Tekst „Łaska i pokój…” jak w Ap 1:4. Fragment „I z duchem twoim” nawiązuje do słów „Pan Jezus z duchem twoim” 2Tm 4:22; por. Ga 6:18, Flp 4:23, Flm 25.
Boże, źródło wszelkiego dobra, wysłuchaj nasze pokorne prośby i spraw, abyśmy przez Ciebie natchnieni poznawali, co jest słuszne, i z Twoją pomocą to wypełniali. Przez naszego Pana Jezusa Chrystusa, Twojego Syna, który z Tobą żyje i króluje w jedności Ducha Świętego, Bóg przez wszystkie wieki wieków (lub 89 innych podobnych form modlitwy);
[Komentarz] Słowa modlitwy nawiązują do wielu fragmentów Pisma Św. Oto najważniejsze z nich: Ps 36:10, Wj 15:2, Jr 2:13, Ap 21:6, Ps 86:6, 25:4, 119:125, Kol 3:17, 2Kor 13:13, Rz 9:5, Ga 1:5.
Przez Chrystusa, z Chrystusem i w Chrystusie, Tobie, Boże Ojcze wszechmogący, w jedności Ducha Świętego, wszelka cześć i chwała, przez wszystkie wieki wieków;
[Komentarz] Słowa „Przez Chrystusa, z Chrystusem i w Chrystusie” nawiązują do terminologii św. Pawła dla którego wszystko spełnia się w tym imieniu np. „powołani przez (...) Chrystusa” (Rz 1:6), „umarliśmy razem z Chrystusem” (Rz 6:8) „odkupienie (...) w Chrystusie” Rz 6:3. Dalsze słowa nawiązują do 2Kor 13:13 i Ap 4:11.
Niech was błogosławi Bóg wszechmogący, Ojciec i Syn, i Duch Święty (lub dłuższe uroczyste błogosławieństwo, jedno z 26-ciu);
[Komentarz] Błogosławieństwo nawiązuje do Lb 6:23-26, choć ma tu wymiar trynitarny jak w 2Kor 13:13 i Mt 28:19.
Prócz tego podczas Mszy świętej odmawiany jest hymn Gloria, w którym padają takie oto słowa ku czci Boga, bez użycia terminu „Trójca”:
(...) Chwalimy Cię, Błogosławimy Cię, Wielbimy Cię, Wysławiamy Cię, Dzięki Ci składamy, bo wielka jest chwała Twoja, Panie Boże, Królu Nieba, Boże Ojcze wszechmogący, Panie, Synu Jednorodzony, Jezu Chryste, Panie Boże, Baranku Boży, Synu Ojca (...) Albowiem tylko Tyś jest Święty, tylko Tyś jest Panem, tylko Tyś Najwyższy, Jezu Chryste z Duchem Świętym w chwale Boga Ojca, Amen.
Widzimy zatem, że podczas Mszy świętej katolicy doskonale potrafią się modlić i wcale nie muszą używać terminu „Trójca”.
Świadkowie Jehowy zaś, w prawie każdej publikacji zmuszeni są poświęcać uwagę Bogu w trzech osobach, w którego nie wierzą!
Owszem w odmawianych podczas nabożeństw czy indywidualnie litaniach występuje jeden raz słowo „Trójca”, ale tylko dla ukazania, że wierzymy w jednego Boga, choć wymieniamy trzy osoby boskie:
Ojcze z nieba, Boże, – zmiłuj się nad nami.
Synu, Odkupicielu świata, Boże, – zmiłuj się nad nami.
Duchu Święty, Boże, – zmiłuj się nad nami.
Święta Trójco, Jedyny Boże, – zmiłuj się nad nami.
Prócz tego jeden raz w roku, w pierwszą niedzielę po Pięćdziesiątnicy, obchodzona jest uroczystość Trójcy Przenajświętszej, podczas której słowo to jest wymieniane podczas modlitwy i kazania.
Wyznania wiary chrześcijan bez terminu „Trójca”
Podstawowe wyznania wiary chrześcijan nie zawierają terminu „Trójca”, choć powstawały one w czasie, gdy tym słowem posługiwano się i wierzono w Boga w Trójcy Jedynego. Zarówno krótki Skład Apostolski, jak i Credo Nicejsko-Konstantynopolitańskie są odmawiane przez wiernych prywatnie oraz podczas mszy świętej.
Oto słowa z tych modlitw w pierwotnych brzmieniach z IV wieku:
Wyznanie Wiary 318 Ojców (Credo Nicejskie)
Wierzymy w jednego Boga Ojca Wszechmogącego, Stworzyciela wszystkich rzeczy widzialnych i niewidzialnych. I w jednego Pana Jezusa Chrystusa, Syna Bożego, zrodzonego z Ojca, jednorodzonego, to jest z istoty Ojca, Boga z Boga, Światłość ze Światłości, Boga prawdziwego z Boga prawdziwego, zrodzonego, a nie uczynionego, współistotnego Ojcu, przez którego wszystko się stało, co jest w niebie i co jest na ziemi, który dla nas ludzi i dla naszego zbawienia zstąpił i przyjął ciało, stał się człowiekiem, cierpiał i zmartwychwstał trzeciego dnia, wstąpił do nieba, przyjdzie sądzić żywych i umarłych. I w Ducha Świętego.
Tych, którzy mówią: „był kiedyś czas kiedy go nie było” lub „zanim się narodził nie był” lub „stał się z niczego” lub pochodzi z innej hipostazy, lub z innej substancji [niż Ojciec], lub, że Syn Boży jest* zmienny i przeobrażalny, tych wszystkich powszechny i apostolski Kościół wyłącza.
[* - W tym miejscu wersje zależne od Atanazego dodają: „stworzony”]
(Tekst wg: Dokumenty Soborów Powszechnych. Tekst grecki, łaciński, polski. Tom I (325-787) Układ i opracowanie Ks. A. Baron i Ks. H. Pietras SJ, Kraków 2003.)
Wyznanie Wiary 150 Ojców (Credo Nicejsko-Konstantynopolitańskie)
Wierzymy w jednego Boga Ojca Wszechmogącego, Stworzyciela nieba i ziemi, wszystkich rzeczy widzialnych i niewidzialnych; i w jednego Pana Jezusa Chrystusa, Syna Bożego jednorodzonego, zrodzonego z Ojca przed wszystkimi wiekami, światłość ze światłości, Boga prawdziwego z Boga prawdziwego, zrodzonego, a nie uczynionego, współistotnego Ojcu, przez którego wszystko się stało; który dla nas ludzi i dla naszego zbawienia zstąpił z nieba i przyjął ciało za sprawą Ducha Świętego z Maryi Dziewicy i stał się człowiekiem. Został ukrzyżowany za nas pod Poncjuszem Piłatem, poniósł mękę i został pogrzebany i zmartwychwstał trzeciego dnia według Pisma, i wstąpił do nieba i siedzi po prawicy Ojca, i znowu przyjdzie w chwale sądzić żywych i umarłych, którego panowaniu nie będzie końca. I w Ducha Świętego, Pana i Ożywiciela, który od Ojca pochodzi, którego należy czcić i wielbić wraz z Ojcem i Synem, który przemawiał przez proroków. W jeden, święty, powszechny i apostolski Kościół. Wyznajemy jeden chrzest dla odpuszczenia grzechów. Oczekujemy zmartwychwstania umarłych i życia w przyszłym świecie. Amen.
(Tekst wg: Dokumenty Soborów Powszechnych. Tekst grecki, łaciński, polski. Tom I (325-787) Układ i opracowanie Ks. A. Baron i Ks. H. Pietras SJ, Kraków 2003.)
Widzimy zatem, że termin „Trójca” nie jest nieodzowny do zamieszczania go w modlitwach czy wyznaniach wiary. Słowem tym posługują się głównie teologowie, dogmatycy czy podręczniki z dziedziny chrystologii.
Towarzystwo Strażnica zaś tak mocno odżegnuje się od Trójcy, że nawet odrzuciło przy okazji swoją przynależność do chrześcijaństwa!
Oto fragment, który znalazł się w jednej z książek w rozdziale poświęconym rozmawianiu z Żydami (Gdy ktoś mówi: „Jestem Żydem”), w którym organizacja ta wyparła się należenia do „chrześcijaństwa”:
„Nie należymy do chrześcijaństwa i nie wierzymy w Trójcę, tylko oddajemy cześć Bogu Abrahama” (Prowadzenie rozmów na podstawie Pism 1991 s. 23).
Prawdopodobnie z powodu poruszenia wśród głosicieli Towarzystwa Strażnica w kolejnej edycji tej książki zmieniono powyższe słowa. W roku 2001 napisano:
„Nie należymy do kościołów chrześcijaństwa i nie wierzymy w Trójcę, tylko oddajemy cześć Bogu Abrahama” (Prowadzenie rozmów na podstawie Pism 2001, 2010 s. 23).
Jednak w innym miejscu Towarzystwo Strażnica ‘zapomniało’ dodać słowo „kościołów” i samo odróżniło się od „chrześcijaństwa”:
„Gdy ktoś mówi: »Jestem muzułmaninem« (...) Możesz powiedzieć: »Nie wierzę w Trójcę, o której naucza chrześcijaństwo. Oddaję cześć jedynemu prawdziwemu Bogu, Stwórcy nieba i ziemi«.” (Prowadzenie rozmów na podstawie Pism 2001, 2010 s. 23-24 [fragment ten został usunięty w roku 2013 z płytki Watchtower Library [Biblioteka Strażnicy] 2013, 2014, 2015]).
Widzimy z powyższego, że zwalczanie terminu „Trójca” spowodowało nawet to, iż Świadkowie Jehowy musieli sami wykreślić siebie z grona chrześcijan.
Katolicy zaś, jak i protestanci oraz wyznawcy prawosławia, nie mają żadnego problemu z tym, że bardzo rzadko w modlitwach, liturgii i wyznaniach wiary używają słowo „Trójca”.
Nie pada ono nawet w Głównych prawdach wiary, z których pierwsze trzy (z sześciu) na zakończenie wymieniamy:
Jest jeden Bóg.
Bóg jest sędzią sprawiedliwym, który za dobre wynagradza, a za złe karze.
Są trzy Osoby Boskie : Bóg Ojciec, Syn Boży, Duch Święty.